23 listopada

1520 – Przed Krzyżakami skapitulowała Orneta. Miasto zostało poddane na dogodnych warunkach: załoga polska swobodnie opuściła gród, a mieszczanie zachowali swoje mienie. Niektóre źródła podają, że zdarzenie miało miejsce 24.11.1520 r., mówi się także o zdradzie polskiego dowódcy.
>> Bis. WP, s. 359.

1530 – W Malborku odbywa się pruski sejmik generalny, podczas którego przedstawiciele Prus Królewskich i Książęcych omawiali sprawy ujednolicenia waluty i reformę prawa chełmińskiego.
>> Mał. DcP, s. 125.

1554 – Bp warm. Stanisław Hozjusz podejmuje decyzję o ustaleniu granicy z Prusami Książęcymi koło Rogit pod Braniewem.
>> Sz. DW, s. 29.

1655 – Na sejmiku w Malborku w obliczu inwazji szwedzkiej bp warm. obiecał wystawić dwie chorągwie dragonów i tyleż piechurów, a kapituła warmińska miała zapewnić przynajmniej 200 dragonów.
>> Sz. DW, s. 303.

1791 – Ks. Stanisław Drozyłowski, kapelan i dworzanin Ignacego Krasickiego, sformułował na piśmie zarzuty przeciw prepozytowi Andrzejowi Witthoffowi, zarzucając mu fatalne administrowanie majątkiem kapituły kolegiaty w Dobrym Mieście. Kapituła wniosła na prepozyta skargę do władz państwowych i kościelnych, domagając się złożenia go z urzędu.
>> Rocz. Ol. 1958, I, s. 34–37.

1810 – W Paryżu zm. Sylwester Dawid Mirys, podopieczny bpa Ignacego Krasickiego. Malował portrety, miniatury i alegorie. Jest to najsławniejszy stypendysta bpa warmińskiego.
>> Rocz. Ol. 1961–1962, IV, s. 389–392.

1879 – W Dąbrówce k. Ostrzeszowa ur. Władysław Jankowski, nauczyciel polonijny. Uczył w Gietrzwałdzie, gdzie szkoła polska została otwarta w kwietniu 1929 r. Mieściła się w domu Antoniego Sikorskiego. Początkowo uczęszczało 13 dzieci, a pod koniec maja tegoż roku uczniów było już 20.
>> Fil. Wopt, s. 57–58.

1892 – W Gietrzwałdzie zm. Józef Lorkowski, rzeźbiarz ludowy. Jego prace znajdują się w kościołach w Gietrzwałdzie, Dywitach i Olsztynie /katedra/. Był członkiem miejscowego Polsko-Katolickiego Towarzystwa Ludowego.
>> Or. SBWMiP, s. 195–196.

1905 – W Olsztynie ur. Ingrid Wagner-Andersson, zm. 10.07.1970 w Hochstetten /Westfalia/. Malarka. Jej obrazy pełne są odwołań do warmińskiego krajobrazu. Absolwentka Akademii Sztuk pięknych w Królewcu. Doskonaliła swój warsztat w Berlinie. Mieszkała w Królewcu i Mannheim. Uczestniczyła w wystawach urządzanych w Koblencji przez grupę „Arbeitsgemeinschaft am Mittelrhein”.
>> Chł. Lud., s. 128.

1906 – „Allensteiner Volksblatt” doniósł, że echa polskiego strajku szkolnego dotarły także na Mazury. Zastrajkowały dzieci katolickiej szkoły w Łęcku Wielkim k. Nidzicy.
>> Jas. Ś., s. 361; KMW 1987, s. 293.

– Władysław Pieniężny wezwany przez prokuratora był przesłuchiwany, gdyż „Gazeta Olsztyńska” nawoływała do podpisywania petycji, by nauka religii odbywała się w języku polskim, co uznano za „otwarte podburzanie do gwałtów”. Późniejsza rozprawa sądowa zakończyła się wyrokiem: 3 miesiące więzienia.
>> KMW 1987, s. 293.

1919 – W Gryźlinach na zabawie polskich „Sokołów” przywódca Heimatvereinu próbował rozbić imprezę. Podczas wymiany zdań wyciągnął rewolwer i wycelował go w Jana Baczewskiego. W ostatniej chwili broń została wytrącona z ręki. Napastników było więcej, lecz zostali obezwładnieni i usunięci z sali. Obecny przy zajściu niemiecki żandarm nie interesował się zajściem.
>> KMW 1981, s. 341; Staw. Pl., s. 107.

1920 – Rada Ministrów rządu polskiego podjęła uchwałę o konieczności pomocy dla ludności polskiej na obszarach plebiscytowych.
>> Wrzes. Rp/WMiP, s. 59.

1923 – Polska spółdzielnia „Rolnik” w Olsztynie została wciągnięta do rejestru sądowego. Prezesem Rady Nadzorczej został ks. dr Robert Bilitewski z Klebarka. Zarząd tworzyli Józef Nikielewski i Konstanty Biegała. Działalność nowo powstała instytucja rozpoczęła dopiero w 1925 roku.
>> Sz. ol., s. 272–273; Wrzes. Rp/WMiP, s. 166.

1931 – Działacz oświatowy Paweł Jasiek został kierownikiem Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmię z siedzibą w Olsztynie.
>> Or. SBWMiP, s. 142; Fil. Wopt, s. 59–60.

1932 – Jan Boenigk ponownie objął stanowisko sekretarza Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Powiślu.
>> Chł. Był, s. 103.

1936 – W Olsztynie podczas przeprowadzki związanej z reorganizacją polskich placówek oświatowych /działania dokonywały się w obrębie posesji stanowiących polską własność, lecz hitlerowcy nie wyrazili zgody na wspomniane przemieszenia/ doszło do zajść, które tak opisał polski konsul Bohdan Jałowiecki: „policja rozpędziła brutalnie dzieci i rodziców, a dwoje z nich, państwo Barczów, aresztowano. Panią Barczową, znajdującą się w odmiennym stanie, pobili policjanci tak ciężko, że grozi jej przedwczesny poród. Lekarze stwierdzili liczne poważne obrażenia zewnętrzne Pana Barcza, który jest sekretarzem IV Dzielnicy Zw. Polaków w Niemczech i prezesem Towarzystwa Ludowego w Olsztynie”.
>> WiM 1988, nr 9, s. 9.

1939 – Maria Zientara-Malewska, nauczycielka i poetka, osadzona w obozie koncentracyjnym Ravensbrueck /wcześniej od 11.09.1939 była więziona w Cottbus i Berlinie/. Otrzymała nr obozowy 2171.
>> Fil. Wopt, s. 167.

1940 – Hitlerowcy aresztowali Franciszka Rydziewskiego, ks. katolickiego, działacza społecznego. Pochodził z Sząbruku na Warmii. Posługę duchowną pełnił na Kaszubach i na Pomorzu. Od 1937 roku do śmierci był proboszczem w Kamieniu Krajeńskim k. Sępólna. Był działaczem Zrzeszenia Rodaków z Warmii, Mazur i Ziemi Malborskiej. Organizator pielgrzymek z Pomorza do Gietrzwałdu. Więziony w Toruniu i Bydgoszczy. Zm. w Kamieniu Krajeńskim 31.7.1965 r.
>> Or. SBWMiP, s. 275.

Kalendarz Historyczny został sporządzony przez Bronisława Sałudę