1338 – W Awinionie najprawdopodobniej sam papież Benedykt XII udzielił Hermanowi z Pragi konsekracji na bpa warm.
>> Achr., s. 33.
1348 – Bp warm. Herman z Pragi specjalnym przywilejem uznał wieś Wilkiejmy k. Jezioran, będącą własnością braci Monteko, Cantele i Sintese, za wolny majątek pruski.
>> Bis., s. 193.
1397 – W Kętrzynie komtur ryński wystawił przywilej dla wsi bartniczej Nawiady k. Szestna.
>> Toe., s. 104.
1515 – Na mocy bulli papieża Leona X Eberhard Ferber /bratanek bpa warm. Maurycego Ferbera/ otrzymał kanonię warmińską po śmierci kan. Jerzego Delau.
>> KMW 1959, s. 424.
1517 – Mikołaj Kopernik dokonał zapisu, na mocy którego w Brąswałdzie k. Dywit Hans Woppe „mający tam 1,5 łana, objął jeszcze jeden, zwolniony przez Gregera Gaddla, który poza tym zatrzymał sobie 3 łany, jako mające mu wystarczyć. Działo się to w oktawie Wielkanocy”.
>> Kop. Lok., s. 15.
1521 – Król polski potwierdza przywileje dla Prus Królewskich oraz wyraża wdzięczność dla mieszkańców Tolkmicka, który mimo nacisków przedstawicieli zakonu dochowali wierności Koronie.
>> Bis. WP, s. 457–458.
1560 – W Wittenberdze zm. Philipp Melanchton /właściwie Ph. Schwarzerd/, ur. 16.2.1497 w Bretten /Palatynat/, niemiecki humanista, teoretyk protestantyzmu, reorganizator szkolnictwa. Korespondował z księciem pruskim Albrechtem. Od 1533 roku obustronnie wymieniano życzenia noworoczne. W tym czasie pewną oziębłość powodowała sprawa mariażu jednego z poddanych księcia /chodziło o Jerzego Kunheima młodszego/ z córką Marcina Lutra Małgorzatą. Melanchton był entuzjastą tego związku, natomiast książę pruski raczej nie był przychylny temu związkowi.
>> KMW 1992, s. 46.
1569 – Stany pruskie uchwaliły gwarancję wolnego przejazdu kupcom z Polski na Litwę i z powrotem. Jednak bez zgody na handel w samych Prusach, chroniąc przed konkurencją lokalne cechy rzemieślnicze.
>> Kruk Sz., s. 340
1607 – W Królewcu ur. Walenty Thilo /zm. 27.7.1662 r. tamże/, prof. uniwersytetu w Królewcu, poeta.
>> Or. SBWPKiZM, II, s. 183; KMW 1965, s. 190.
1634 – W Rosji zm. Jerzy Schambogen /ur. około r. 1569 w Braniewie/, jez., pedagog, misjonarz, prefekt semin. i kantor w Dorpacie. Studiował w Wilnie, znał jęz. polski, niemiecki i łaciński. Był niemieckim kaznodzieją w Rydze i Warszawie, skąd udał się w podróż misyjną do Rosji.
>> Or. SBWPKiZM, II, s. 132.
1670 – zm. w Królewcu Samuel Przypkowski (pochowany w Kosinowie k/Mrągowa) Pierwszy minister zboru Braci Polskich w Prusach Książęcych – banita.
>> Kruk Sz., s. 121
1701 – W Królewcu ur. Jerzy Fryderyk Rogall /zm. tamże 6.5.1733 r./, teolog, prof. i dyrektor semin. polskiego w Królewcu.
>> Or. SBWPKiZM, II, s. 114–115.
1709 – Bp warm. Andrzej Chryzostom Załuski sporządził w Królewcu swój testament. Do tego miasta przewiózł bp swe najkosztowniejsze rzeczy. Inwentarz liczył 13 kart. A.Ch. Załuski posiadał 519 brytów obić i kobierców, zwraca uwagę obfitość szat zarówno kościelnych, jak i świeckich. Imponujący jest też spis kosztowności /4 krzyże złote zdobione diamentami, złote do nich łańcuchy, zegarek złoty, 20 pierścieni oraz diamentowe guziki i spinki/. Waga przedmiotów srebrnych wynosiła 220 kg.
>> KMW 1986, s. 149–150.
1744 – Na Warmii ur. Józef Holtz /zm. po r. 1775/, jez., pedagog. W l. 1773–1775 nauczyciel niemieckiego, historii i geometrii w konwikcie szlacheckim w Wilnie.
>> Or. SBWPKiZM, II, s. 244.
1792 – W Królewcu ur. Leopold August Leo /zm. w Warszawie 19.6.1868 r./, lekarz, redaktor, działacz społ.
>> Or. SBWMiP, s. 183–184.
1831 – Oddział kirasjerów rosyjskiej gwardii przekroczył granicę pruską w pościgu za księdzem, który uciekał z Królestwa. Incydent zdarzył się w rejonie wsi Świdry. Władze Prus Wschodnich pragnąc zachować neutralność wobec powstania polskiego, złożyły w tej sprawie protest na ręce Wielkiego Księcia Michała.
>> Szos. PW, s. 21.
1838 – Bp warm. Stanisław Hatten rozesłał okólnik, w którym wskazywał, że narzeczeni różnych wyznań tylko wtedy otrzymają sakrament małżeństwa, gdy będzie istniała pewność, że wszystkie dzieci zostaną wychowane według zasad religii katolickiej.
>> Or. SBWPKiZM, I, s. 215–216.
1849 – W Królewcu zm. Jerzy Fryderyk Hartung /ur. tamże 18.12.1782 r./, drukarz. Pochodził z rodziny drukarzy, księgarzy i nakładców, którzy od 1730 r. wydawali w Królewcu polskie książki. Jerzy Fryderyk prowadził także drukarnię w Gębinie, gdzie również ukazywały się druki w polskim języku. Wydawał kancjonały polskie, książki religij. i podręczniki szkolne.
>> Or. SBWMiP, s. 127.
1880 – W Unieszewie k. Olsztyna ur. August Hohman /zm. 31.5.1960 r. tamże/, działacz warm. Pochodził z rodziny chłops. zasłużonej dla polskości. Już w 1911 brał czynny udział w ruchu polskim. Mąż zaufania w okresie plebiscytu, aktywista Zw. Polaków w Niemczech od chwili powstania tej organizacji. Członek rady nadzorczej Banku Ludowego w Olsztynie, współprac. Polsko-Katol. Towarzystwa Szkolnego na Warmię. Od 1934 roku był inicjatorem petycji do bpa warm. o przywrócenie nabożeństw polskich sprzed 1933 r. W 1937 r. odznaczony Krzyżem Niepodległości. Jest autorem nie wydanego pamiętnika /dwie wersje/.
>> Or. SBWMiP, s. 134.
1903 – Biskup warmiński Andrzej Thiel zatwierdził statut Katolickiego Towarzystwa Robotniczego pod wezwaniem św. Jakuba w Olsztynie i pozwolił na reaktywowanie działalności kas pomocy i oszczędności.
>> KMW 1988, s. 361.
1908 – W Olsztynie przedłużona została linia tramwajowa na odcinku Most Jana do Pl. Roosevelta. W późniejszym czasie odcinek ten zlikwidowano. Tramwaje kursowały dzisiejszą ulicą Prostą do nowego ratusza, gdzie linia rozgałęziała się w stronę ul. Wojska Polskiego oraz dworca głównego.
>> Śl. Spacer, s. 106.
1919 – Wojska polskie wgodzinach rannych zajęły Wilno. Stało się to w wyniku brawurowego ataku kawalerii pod dowództwem ppłk. Władysława Beliny-Prażmowskiego. Pierwszy wszedł do miasta 11 pułk ułanów. Nieprzyjaciel specjalnie uporczywie bronił przedmieścia Śnipiszki, gdzie walki trwały 3 dni.
>> Rusz. I, s. 362–363; Rusz. II, s. 6, 42; Kron. XX, s. 247.
1920 – Rada Ludowa powiatu olsztyńskiego wystąpiła do Naczelnego Dowództwa WP o zwolnienie żołnierzy urodzonych na Warmii i skierowanie ich na teren plebiscytowy, by mogli uczestniczyć w polskiej agitacji przedwyborczej.
>> Staw. Pl., s. 233–234.
– Otwarcie przedszkola polskiego w Postolinie na Powiślu.
>> KMW 1982, s. 349, 351; Fil. Wopt, s. 119.
1921 – Patronat Szkolny Związku Polaków w Prusach Wschodnich złożył w olsztyńskiej rejencji memoriał, w którym żądano wprowadzenie lekcji języka polskiego we wszystkich szkołach, gdzie uczyły się dzieci polskie.
>> KMW 1995, s. 250; Wrzes. Rp/WMiP, s. 97.
1929 – Otwarto szkołę polską w Sławianowie k. Złotowa. Jej kierownikiem został Piotr Maciej Jasiek, naukę pobierało 41 dzieci.
>> Fil. Wopt, s. 62.
1932 – Do Olsztyna przybył Adolf Hitler i przemawiał do wielotysięcznego tłumu zgromadzonego w rejonie dzisiejszego Wojewódzkiego Domu Kultury. Uczestnicy wiecu nie pochodzili tylko z Olsztyna. Był to wiec przed wyborami do wschodniopruskiego landtagu /wybory w dniu 24.4.1932 r./.
>> KMW 1992, s. 160.
1945 – Płk Edward Ochab Pełnomocnik Generalny dla Ziem Odzyskanych wydał instrukcję nr 1 dla Pełnomocników Okręgowych na poniemieckich Ziemiach Odzyskanych. Według tego dokumentu jednym z głównych celów Pełnomocników Okręgowych było przygotowanie terenu dla przyjęcia osadnictwa polskiego na tych terenach.
>> Bar. Warmiacy, s. 25–26.