13 czerwca

1610 – Szewcy Giżycka otrzymują wilkierz cechowy. Fakt ten miał miejsce przed przyznaniem temu grodowi pełnych praw miejskich.
>> Toe., s. 182, 265; Wak. Giż., s. 52.

1807 – Cesarz Francuzów Napoleon Bonaparte zajął Bartoszyce i opanował Friedland.
>> Pam. gen IW, s. 83.

– Rosjanie spalili ratusz i spichlerze w Sępopolu.
>> Hryc. Bart., s. 132.

1812 – Ciągnące z armią francuską na Rosję oddziały włoskiej piechoty /czwarty korpus pod wodzą gen Domenico Pino/ w Napiwodzie pod Wielbarkiem pozrywały strzechy w całej wsi. Słoma posłużyła na posłania i do gotowania strawy. W jednej z chałup na fundamentach pieca rozpalili ognisko, co skończyło się pożarem połowy wsi.
>> Toe., s. 354.

1840 – W Irkucku zmarł Józef Hordyński, mjr wojska pols., emisariusz na terenie Prus Wschod. podczas powstania listopadowego. Walczył m.in. na Litwie i z korpusem gen. Rolanda w połowie 1831 r. przeszedł granicę Prus. Schwytany podczas ucieczki, więziony w Piławie. Emigrował, lecz w 1833 był znów w okolicach Ełku i w Gdańsku. Schwytany przez policję pruską, wydany władzom rosyjskim, które skazały go na katorgę.
>> Or. SBWMiP, s. 134.

1851 – W Braniewie urodził się Paweł Antoni Jedzink /zmarł 31.10.1918 r. w Poznaniu/, ks. bp sufragan poznański. Kształcił się w Monastyrze. Był misjonarzem m.in. w Helsinkach.
>> Or. SBWMiP, s. 143–144.

1893 – Na polskim wiecu przedwyborczym w Barczewie zgromadziło się ponad 2 tysiące ludzi. Mówiono o języku polskim w szkołach, lecz sprawą główną było wyłonienie kandydata na posła, został nim ks. Antoni Wolszlegier.
>> Wak. GO, s. 160.

1900 – W Njechornju k. Budziszyna urodził się Marcin Nowak-Njechorński, malarz, pisarz, redaktor i działacz łużycki, rzecznik współpracy polsko-łużyckiej, obrońca Mazurów. Studiował w Akademii Sztuk Graficznych w Lipsku oraz w Akademii Rzemiosła w Dreźnie. Więziony przez hitlerowców. Laureat wielu nagród. Doskonale opanował język polski. Interesował się losem Polaków w Prusach Wsch. i na Pomorzu. Podróżował po Warmii i Mazurach. Był stałym współpracownikiem pism polskich wychodzących w Niemczech: „Młody Polak w Niemczech” i „Mały Polak w Niemczech”. Obok tych tekstów zamieszczał w tych gazetach swoje rysunki.
>> Or. SBWMiP, s. 228–229.

1905 – W Królewcu urodził się Erich Trunz, pisarz niemiecki. Dzieciństwo spędził w Olsztynie. Studiował na Uniwersytecie berlińskim. Wykładał na uniwersytetach Fryburga, Muenster, Kilonii i Pragi. Jest wydawcą m.in. esejów o wschodniopruskich pisarzach i ludziach sztuki. zmarł 26.04.2001 r. w Kilonii.
>> Chł. Pr. Wsch., s. 77; Chł. Lud., s. 123.

1906 – W Olsztynie urodził się Zbigniew Pieniężny /zmarł 10.01.1973 r. w Zielonej Górze/, syn Władysława i Pelagii z Lewandowskich, dr med., działacz społ. Ok. 1924 r. zorganizował w Olsztynie pierwszy na Warmii i Mazurach zastęp harcerski, który działał b. krótko. Działał w Zw. Towarzystw Młodzieży w Prusach Wsch. Studia medyczne odbył w Berlinie i Monachium. Od 1938 r. pracował w Poznaniu, a po wojnie w Zielonej Górze.
>> Or. SBWMiP, s. 253.

1911 – W Częstochowie urodził się Jan Juchniewicz, dr med., studiował w Paryżu. Pracował w Częstochowie i Wilnie. Od lutego 1945 w Giżycku, gdzie uruchomił najpierw ambulatorium, a następnie szpital. Specjalista II stopnia z zakresu chorób wewnętrznych.
>> Rocz. Med., s. 67.

1920 – Polski wiec przedplebiscytowy w Dąbrównie. Obecnych ok. 3000 osób oraz 150 pojazdów. Kontrmanifestacja niemiecka wypadła b. blado /ok. 50 osób/. W tym samym dniu odbył się polski wiec na polach grunwaldzkich.
>> Staw. Pl., s. 353, 509.

1924 – Po modernizacji przeprowadzonej środkami Prus i Rzeszy uroczyście przekazano do użytku port w Królewcu. rozbudowę prowadzono także w latach następnych. W r. 1930 port miał 7,8 km murowanego nabrzeża i 160 000 m2 powierzchni magazynów, chłodnię, 30 dźwigów mechanicznych. Pogłębiono również tor wodny tak, że Pregołą /8 m/ można było żeglować aż do Wystruci.
>> KMW 1992, s. 308–309.

1945 – Polski starosta wraz z podległą mu ekipą ponownie wraca do Braniewa. Po raz pierwszy administracja polska objęła ten powiat 26 maja 1945, lecz po kilku dniach musiała opuścić ten teren, gdyż wyczerpały się zapasy żywności, a zaopatrzenie się na miejscu było niemożliwe z powodu zniszczenia i wyludnienia tego obszaru.
>> Woj. Warmia, s. 65.

– Inspektorzy Biura Kontroli Krajowej Rady Narodowej niepochlebnie ocenili sytuację w Okręgu Mazurskim: „Bezpieczeństwo publiczne /…/ pozostawia wiele do życzenia, szczególnie w punktach więcej oddalonych od miast. Element, z którego rekrutują się członkowie Milicji Obywatelskiej oraz UBP, w wysokim procencie nie nadaje się na tak odpowiedzialne placówki.
>> Łuk. O nową, s. 37.

Kalendarz Historyczny został sporządzony przez Bronisława Sałudę