1435 – Klęską pod Wiłkomierzem zakończyła się ostatnia próba rozbicia orężem unii polsko-litewskiej. W bitwie tej zginął mistrz inflancki Kerskorf i marszałek Nesselrode. Sukces był możliwy do osiągnięcia, gdyż w. księciu litewskiemu Zygmuntowi Kiejstutowiczowi przybyło z pomocą 12 tysięcy wojowników polskich.
>> Gór. PkwP, s. 161–162.
1461 – Biskup warmiński Paweł Legendorf wykupił zamek i miasto Lidzbark Warmiński z rąk Czecha Jana Ćelo. Było on dowódcą żołnierzy zaciężnych, którzy nie otrzymali na czas należnego żołdu. Odzyskanie Lidzbarka kosztowało biskupa 10 tys. florenów.
>> Rocz. Gd. 1955, XIV, s. 131; Ptak, Wojskowość, s. 213.
1481 – W Wilnie przy moście przez Wilię ścięto Michała Olelkowicza i Jerzego Holszańskiego. Byli oni spiskowcami, zamierzającymi podczas łowów zgładzić króla Kazimierza Jagiellończyka wraz z synami.
>> Jasien. Polska J., s. 225.
1583 – Ugoda króla Stefana Batorego z miastem Gdańskiem. Nieporozumienie dotyczące cła „palowego” usunięto krakowskim targiem. Gdańszczanie zgodzili się na podwojenie tej opłaty, z tym że odtąd połowa wpływów z tego tytułu wpływała do skarbu królewskiego. Miasto nic nie traciło, a skarb koronny zyskiwał stałe dochody.
>> Rocz. Gd. 1932, VI, s. 122.
1635 – Ustanowiono pokój ze Szwedami. Nie było jednak pełnej jednomyślności /wojewoda wileński np. nie podpisał traktatu/. Stąd stan pewnego zawieszenia i oczekiwanie na decyzje sejmu. Szwedzi zatrzymali Elbląg i Piławę.
>> Rad. Pam. I, s. 465.
1658 – Król Jan Kazimierz (dokument opublikowany po polsku i łacinie) zrzekł się w imieniu Rzeczypospolitej zwierzchnictwa lennego nad Prusami.
>> KMW 1980, s. 149.
1693 – W Zalewie k. Morąga zm. Dawid Pomian Pesarovius /ur. 18.05.1636 w Mikołajkach nad Śniardwami/, kaznodzieja pols.-ewangel. Studiował w Królewcu. Posługę duszpasterską sprawował w Wilnie, Słucku i Zalewie.
>> Or. SBWPKiZM II, s. 74–75.
1728 – W Starej Pasłęce k. Braniewa ur. Franciszek Mueller /imię zakonne Urban/, zm. 3.02.1799 w Łęgowie k. Gdańska, organista kompozytor.
>> Or. SBWPKiZM II, s. 48–49.
1729 – W Łankiejmach k. Kętrzyna zm. Henryk Wilhelm Groeben /ur. 11.08.1657 w Grodzisku Małym k. Węgorzewa/, oficer piech. koronnej. Studiował w Królewcu. Służąc w armii Jana III Sobieskiego, odbył wyprawy przeciwko Turkom i Tatarom. Właściciel ustanowionego przez stryja majoratu i kurator rodzinnej fundacji.
>> Or. SBWPKiZM I, s. 76.
1757 – Armia pruska została zwyciężona pod Jagarzewem /Gross–Jaegersdorf/. Rosjanie zajęli całe Prusy Wschodnie.
>> Toe., s. 312; KMW 1972, s. 575.
1766 – Biskup warmiński Adam Stanisław Grabowski zwrócił się do kapituły fromborskiej w sprawie wyboru Ignacego Krasickiego na jego koadiutora z prawem następstwa. Kapituła dała odpowiedź pozytywną.
>> Kor. IK I, s. XL.
1797 – Najzamożniejszy i najliczniejszy w Biskupcu Reszelskim cech kuśnierzy otrzymał statut cechowy.
>> Bis., s. 79.
1809 – W Wiedniu zm. Ignacy Potocki, hr., marszałek Wielkiego Księstwa Litewskiego, członek Towarzystwa Warszawskiego przyjaciół Nauk.
>> Maryl. Wspom., s. 184.
1811 – Teatr Warszawski Wojciecha Bogusławskiego dalej występuje w Gdańsku. Wystawiono „Beniowskiego” Kotzenbuego. Stacjonującym w Gdańsku wojskowym „podobali się panna Ebel, jako Afanazja i Wąsowicz, jako Stapanow”.
>> Rocz. Gd. 1932, IV, s. 248.
1831 – Decyzją magistratu zamek w Lidzbarku Warm. został przeznaczony na szpital choleryczny. Zwykle na ten cel wynajmowano w razie potrzeby domy prywatne na peryferiach miast. Trudno już dziś dojść, dlaczego w Lidzbarku sięgnięto po zamek. Początkowo kapituła warm. przeciwstawiała się przeznaczeniu na wspomniany cel części zamku, obawiając się ewentualnego zakażenia całego obiektu. Władze lokalne odwołały się do Królewca i załatwiły sprawę po swej myśli.
>> MW 1968, s. 542.
1840 – W Królewcu zm. Ludwik Rhesa (ur. 9.01.1776, wg niektórych źródeł 9.06.1777 w Karwajtach k. Kłajpedy), ks. ewangel., teolog, folklorysta, prof. uniwersytetu królewieckiego. Wywarł wpływ na polską lituanistykę i folklorystykę.
>> Or. SBWPKiZM II, s. 113–114.
1863 – W Dywitach k. Olsztyna zatrzymany został transport broni przeznaczony dla polskiego powstania. Broń była produkcji francuskiej: 87 karabinów z bagnetami, 50 szabel, 50 pistoletów. Kierownikiem transportu był Wojciech Kętrzyński, który został aresztowany i osadzony w więzieniu olsztyńskim.
>> KMW 1960, s. 18.
1865 – W Ramsowie na Warmii ur. August Mazuch, mąż zaufania Związku Polaków w Niemczech. Był synem Jakuba, który zasłużył się m.in. tym, że wspierał finansowo Jana Liszewskiego, gdy ten borykał się z trudnościami podczas zakładania „Gazety Olsztyńskiej”.
>> Or. SBWMiP, s. 213.
1872 – W Hongkongu zm. Adam Jan Królczyk (ur. 17.02.1826 w Niedamowie k. Nidzicy), ks. i misjonarz ewangel. Studiował teologię w Królewcu, Bazylei i Wittenberdze. Jako kapłan pracował na Mazurach. Przed rokiem 1861 wyjechał do Chin. Publikował w języku ang. i chińskim.
>> Or. SBWMiP, s. 173.
1889 – Ur. Jan Piotrowski /zm. 1949 w Działdowie/, dyplomata. Pracownik wielu placówek dyplomatycznych RP w Niemczech. Aresztowany w 1939 r. jako zastępca konsula w Olsztynie, był więziony w Królewcu, Hohenbruch, zamordowany po bestialskich przesłuchaniach przez gestapo w Działdowie.
>> Or. SBWMiP, s. 256.
1898 – W Malborku poświęcono nową synagogę. Budynek wzniesiono w stylu „mauretańskim”, na rzucie prostokąta, z trzema wieżami, z których środkowa dominowała wysokością nad bocznymi.
>> KMW 1995, s. 356; KMW 1996, s. 404.
1914 – Koniec zwycięskiej bitwy niemiecko-rosyjskiej pod Tannenbergiem. Propaganda niemiecka nazywała tę bitwę II bitwą grunwaldzką i przedstawiała jako rewanż za 1410 rok.
>> GWiM 30.8.2001, s. 2.
– Swojego rodzaju przypieczętowaniem niemieckiego zwycięstwa, nazywanego później „bitwą pod Tannenbergiem”, było samobójstwo dowódcy rosyjskiego gen. Aleksandra Samsonowa.
>> WEP X, s. 329.
1919 – Jak doniosła ”Ostpreussische Zeitung”, komuniści rozpowszechniali ulotki, w których nawoływali do stworzenia niemieckiej republiki rad.
>> KMW 1958, s. 250.
1931 – Hitlerowcy urządzili w Ełku nielegalną demonstrację. Interweniowała policja, byli ranni.
>> Z dziej. Klasy V, s. 5.
1937 – Syna znanego działacza mazurskiego Bogumiła Linkę-Gottfrieda, aresztowano w Mrągowie jako polskiego szpiega. Było to wyraźnie prowokacyjne działanie, spowodowane doniesieniem, które złożyła na Linkę córka jego kolegi.
>> So. Cp, s. 224.
1939 – Dyon kontrtorpedowców polskiej marynarki wojennej otrzymuje rozkaz „wykonać Pekin” i odpływa do Anglii /były to ORP „Grom”, „Błyskawica” i „Burza”/.
>> Pert. Wielkie, s. 32.
– Stacjonujące w Prusach Wschodnich wojska niemieckie obsadziły pozycje wyjściowe, oczekując rozkazu uderzenia na Polskę.
>> Rocz. Ol. 1963, V, s. 163.
1945 – W Olsztynie zainstalowano w miejscach publicznych 6 megafonów. Dzień ten można więc uznać za początek Polskiego Radia w Okręgu Mazurskim.
>> Łuk. Ol., s. 19.
– Urząd Informacji przy Pełnomocniku Rządu na Okręg Mazurski donosi m.in.: stosunek władz Bezpieczeństwa, jak i ludności napływowej z centralnej Polski do Warmiaków i Mazurów jest bardzo niepoprawny, są oni traktowani jak Niemcy. W informacji tej znajdują się poza tym istotne wiadomości o sytuacji w obozie przejściowym w Iławie, gdzie przetrzymywani są jeńcy niemieccy w niewoli radzieckiej pochodzenia polskiego oraz ludność cywilna z Prus Wschodnich zagarnięta przez Armię Czerwoną na terenach zachodnich.
>> Bar. Warmiacy, s. 58–59.