1372 – Papież Grzegorz XI wyznaczył dwóch rozjemców w osobach kanoników wrocławskich, którzy do 11 listopada /dzień św. Marcina/ mieli wydać wyrok w sporze między zakonem krzyżackim a bpem warmińskim. Sędziowie polubowni czterokrotnie przekładali termin i ostatecznie nie udali się do Prus, nie wydali też wyroku najprawdopodobniej w obawie o swoje życie.
>> Achr., s. 40.
1375 – Bp warm. Henryk Sorbom odtworzył treść zagubionego dokumentu lokacyjnego dla miejscowości Lutry k. Jezioran „na podstawie zeznań wiarygodnych świadków”. Pierwotny dokument lokacyjny wystawiony był dla wójta biskupiego Henryka Lutra i jego braci Piotra i Mikołaja. Wiadomo, że obszar wsi wynosił ponad 50 włók, z czego 6 przeznaczonych było na uposażenie kościoła.
>> Bis., s. 168–169.
1454 – W Toruniu został wystawiony formalny dokument poddania się ziem pruskich Polsce przez ogół stanów pruskich, opieczętowany także przez Stare Miasto Królewiec i Knipawę. Tam też burmistrzowie królewieccy Brunau i Langerbein złożyli przysięgę wierności królowi polskiemu na ręce jego wysłanników i zapewnili, że definitywnie porzucają władzę krzyżacką.
>> KMW 1992, s. 232.
1521 – Król Zygmunt odpowiedział odmownie na prośbę stanów pruskich, by przedłużył pobyt na północy kraju w celu załatwienia bieżących spraw Gdańska, Malborka i Elbląga. Odmowa został umotywowana długim /półtorarocznym/ pobytem w Toruniu oraz tym, że w Krakowie czekają równie ważne sprawy przekształcenia rozejmu czteroletniego w trwały pokój.
>> Bis. Wp, s. 457–458.
1556 – Tę datę nosi list napisany przez władcę Prus księcia Albrechta do poety Jana Kochanowskiego. Pismo to nie pozostawia wątpliwości, że Albrecht znał i darzył Jana Kochanowskiego sympatią i odnosił się doń z życzliwością.
>> Szos. Dz. WiM, s. 58; Mał. DcP, s. 203.
1624 – Zm. Stanisław Makowiecki, kan. i prałat warm. Pochodził z Ziemi Dobrzyńskiej, studiował w Krakowie. Cieszył się względami bpa warm. Marcina Kromera i króla Zygmunta III. Pełnił różne funkcje w kapitule warm. W 1589 r. otrzymał godność pisarza skarbu koronnego, był doradcą króla polskiego w sprawach Prus. W 1601 r. był z ramienia sejmu komisarzem lustracji dóbr koronnych w Prusach. Rok wcześniej wybrany opatem cystersów w Koronowie. Wspierał jezuitów braniewskich, a uniwersytetowi krakowskiemu zapisał 600 florenów.
>> Or. SBWPKiZM, II, s. 27.
1659 – W Królewcu zm. Szymon Dach, prof. Albertyny, niemiecki poeta. Jego wiersze dotyczyły także spraw polskich /ur. w Kłajpedzie 29.7.1605/.
>> Or. SBWPKiZM, I, s. 41.
1691 – W Waplewie k. Sztumu zm. Kazimierz Zawadzki h. Rogala, podkomorzy malborski, kasztelan chełm., historyk i pisarz polityczny. Uczestniczył w bitwie pod Chocimiem. Wierny stronnik i pomocnik króla w realizacji polityki morskiej, rzecznik ograniczenia liberum veto. Opowiadał się za przyłączeniem Prus Książęcych do Polski. Autor głośnych traktatów politycznych.
>> Or. SBWPKiZM, II, s. 223–224.
1738 – W Nawiadach k. Mrągowa zm. Jan Barfkowius /Barfckovius, Barfcov/, ur. 28.9.1678 w Orzyszu, ks. ewangel., tłumacz, autor kancjonałów pols.-ewangel. Studiował w Królewcu. Posługę kapłańską świadczył we wsi Ostrykół pod Ełkiem, Kraplewie i Durągu, Lipowie i Glaznotach k. Ostródy.
>> Or. SBWPKiZM, I, s. 9.
1833 – Krzysztof Celestyn Mrongowiusz został członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego. Kontakty z tamtejszym środowiskiem naukowym miały miejsce już wcześniej /1799 r. – Mrongowiusz korespondował z Jackiem Przybylskim/.
>> Bień. KCM, s. 53, 160.
1848 – W Srokowie k. Kętrzyna „buntownicy wdarli się do mieszkania burmistrza i domagali się odeń abdykacji… pobili go, zdarli zeń odzież i poszczególne jej strzępy nieśli przywiązane do kijów przez miasto jako sztandary”. Biedota miejska ponadto zdemolowała kilka domów i splądrowała mieszkania bogaczy. Spokój został przywrócony dopiero następnego dnia przez kompanię strzelców.
>> Lich. Kętrz., s. 70.
1864 – W Kreisblacie nowomiejskim ukazały się listy gończe, za pomocą których władze pruskie polecały aresztować dezertera polskiego o nazwisku Antoni Michał Maliszewski /używał cudzego paszportu, uciekł konwojentowi/. Poszukiwano też mówiącego tylko po polsku franciszkanina Juliana Dutkiewicza /oskarżony był o zdradę stanu/. Można domniemywać, że wymienione osoby były związane z polskim powstaniem i próbowały się ukryć na terenie Prus.
>> Nowe M., s. 81–82.
1883 – W Bartągu zm. Franciszek Kwaśniewski, ks. katol., kapelan nadworny bpa warmińskiego. Tłumaczył listy pasterskie bpa, wydawał polskie pieśni religijne.
>> Bar. Kier., s. 129.
1903 – Ścięto toporem Adama Pella spod Olsztyna, ojca jedenaściorga dzieci. Został on skazany przez ławę przysięgłych na śmierć za zabicie żony. Oskarżony do końca przeczył swej winie.
>> Wak. Ol., s. 294.
1911 – W Olsztynie odbyło się uroczyste poświęcenie nowego gmachu Rejencji. Po 1945 w budynku tym mieściła się w nim Okręgowa Dyrekcja Kolei Państwowych. Po wyprowadzeniu się PKP trwają poszukiwania nowego stałego użytkownika.
>> Sik. Galopem, s. 122.
1917 – W Tambowi /ZSRR/ ur. Tadeusz Kołodziejczyk /zm. w Warszawie 14.2.1966 r./, chirurg. Studiował w Poznaniu. Podczas okupacji udzielał pomocy rannym partyzantom na Kielecczyźnie. Od 1947 roku pracował w Olsztynie, od 1956 r. ordynator oddziału chirurgicznego Szpitala MSW.
>> Rocz. med. ol., s. 76–77.
1920 – Konsul Rp w Olsztynie Zenon Lewandowski w piśmie do Komisji Międzysojuszniczej protestuje przeciw brakowi równości praw dla Polaków na obszarze plebiscytowym.
– Komisja Międzysojusznicza w Olsztynie wydaje rozporządzenie anulujące przysięgę na wierność konstytucji, zobowiązującą do lojalności niemieckich urzędników państwowych.
– Delegacja strony polskiej złożyła w Komisji Międzysojuszniczej w Olsztynie memoriał w sprawie przesunięcia terminu plebiscytu.
>> Staw. Pl., s. 224, 226, 509.
1921 – Sąd Rzeszy w Lipsku skazał Józefa Wydorskiego na karę śmierci, na jej wykonanie oczekiwał w Welawie. Józef Wydorski był pracownikiem polskiego wywiadu pod zmienionym nazwiskiem, działał w powiatach welawskim i bartoszyckim. Dzięki wymianie więźniów politycznych między Polską a Niemcami uniknął śmierci. Podczas okupacji działał w wywiadzie AK. Po wojnie pracował w olsztyńskim szkolnictwie.
>> Dz. Poj., 1984, 3 maja, s. 2; Or. SBWMiP, s. 238–239.
1933 – Władze litewskie zezwoliły na istnienie drużyn ZHP w gimnazjum polskim im. Adama Mickiewicza w Kownie.
>> WiM 1989, nr 19, s. 7.
1934 – Olsztyńskie gestapo aresztowało wszystkich członków KPD /Komunistische Partei Deutschland – Komunistyczna Partia Niemiec/. Komunistyczna organizacja KPD liczyła wówczas w Olsztynie 50 osób.
>> KMW 1995, s. 77.
– Naczelne władze Związku Polaków w Niemczech na ręce Adolfa Hitlera złożyły memoriał, w którym żądano, by Polacy mieszkający w Rzeszy zostali wyłączeni spod działania ustawy o gospodarstwach dziedzicznych; wszyscy gospodarujący bowiem na tego rodzaju obiektach w drugim pokoleniu uważani być mieli za Niemców, bez względu na rzeczywistą narodowość.
>> Wrzes. Rp/WMiP, s. 278.
– W Nowej Kaletce k. Olsztyna miało miejsce uroczyste otwarcie polskiej świetlicy.
>> Grot. W kręgu, s. 172.
1935 – Zamknięcie szkoły polskiej w Lesznie k. Barczewa.
>> KMW 1993, s. 440; Fil. Wopt, s. 93, 105.
1945 – Pełnomocnik Rządu na Okręg Mazurski wysłał ekipy do obsadzenia starostw w Olecku, Gołdapi, Ełku i Węgorzewie.
>> KMW 1981, s. 43; Łuk. O nową, s. 29.