1282 – Na północ od Pieniężna, na obszarze, który stanowił własność kapituły warm., powstał wieś Pierwilty.
>> Sz. Ol., s. 29.
1512 – Król polski Zygmunt I wysłał do Fromborka poselstwo z podkanclerzem Krzysztofem Szydłowieckim i starostą człuchowskim Rafałem Leszczyńskim na czele. Poselstwo to miało dopilnować, by po śmierci bpa Ł. Watzenrodego jego miejsce zajął kandydat miły królowi. Nim jednak przedstawiciele króla dotarli na Warmię, kapituła warm. bez porozumienia się z dworem polskim wybrała już nowego biskupa /został nim Fabian Luzjański/. Król Zygmunt nie uznał tego wyboru, porozumiewał się w tej sprawie ze Stolicą Apostolską, która była raczej przychylna postulatom polskiego monarchy. Ostatecznie jednak kandydat wybrany przez kapitułę warmińską uzyskał zgodę króla i został na jego wniosek zatwierdzony przez Rzym.
>> Zi. WkMK, s. 43–46.
1521 – Pod naciskiem stanów pruskich, które groziły nawet odmówieniem posłuszeństwa w. mistrzowi, Albrecht został zmuszony do zawarcia 4-ro-letniego rozejmu /ratyfikacja tego rozejmu nastąpiła właśnie 7.4.1521 r./.
>> Mał. DcP, s. 34; Bis. WP, s. 449.
1543 – Z listu wysłanego z Lowanium przez profesora tamtejszego uniwersytetu Rainera Gemma Frisiusa skierowanego do biskupa warm. Jana Dantyszka wiadomo, że na zachodzie Europy znane były odkrycia Mikołaja Kopernika, śledzono z uwagą, gdzie i kiedy ukaże się w druku jego dzieło o obrocie ciał niebieskich.
>> KMW 1967, s. 118.
1577 – W pierwszy dzień Wielkiej Nocy nad Gdańskiem rozszalała się wielka nawałnica. Ulewny deszcz zamieniał drogi i pola w grząskie bajora. Wiatr wiał tak potężny, że zwalał jeźdźców z koni. Ta niesprzyjająca aura uniemożliwiła wymarsz armii gdańskiej pod Tczew, gdzie spodziewano się zaskoczyć niewielkie siły polskie dowodzone przez hetmana nadwornego Jana Zborowskiego. Wyprawa opóźniła się o dni 9, lecz nie przyniosła gdańszczanom spodziewanego zwycięstwa.
>> Besa. SB, s. 188–189.
1724 – W Kętrzynie zm. Tomasz Jakub Rynkowski /Rynkovius/, kaznodzieja pol.-ewangel. Studiował w Królewcu. Posługę duchowną sprawował w Kętrzynie, a ponieważ dobrze znał język polski, pomagał Wilhelmowi Tyszce przy opracowywaniu polsko-ewangel. kancjonału /wyd. w Gdańsku w 1723 r./.
>> Or. SBWPKiZM, II, s. 125.
1740 – W Oliwie zm. Franciszek Mikołaj Zaleski, kan. warm., opat oliwski. Pochodził ze szlachty chełm., kształcił się w Chełmnie i tu przyjął święcenia kapłańskie, studiował także teologię w Rzymie.
>> Or. SBWPKiZM, II, s. 218.
1787 – W liście z tą datą książe bp Ignacy Krasicki pisze o swych lidzbarskich ogrodach: „A zapomniałem wzmianki o ogrodzie. Przyszły mi jabłka astrakańskie, przeźroczyste, i już mi się przyjęły, róż mam tylko 42 gatunków…”.
>> Caz. Kbp, s. 338.
1831 – Landrat Kłajpedy, odpowiadając na pismo Rządu Tymczasowego Litewsko-Polskiego Powiatu Telszewskiego, informował, że zakup soli i śledzi nie stanowi problemu, lecz w sprawie zakupu w Prusach broni i amunicji musi zasięgnąć opinii swych władz zwierzchnich.
>> Szos. PW, s. 17–18.
1842 – Krzysztof Celestyn Mrongowiusz skierował do króla Fryderyka Wilhelma IV memoriał dotyczący „świętej sprawy boleśnie uciśnionego języka ojczystego, szczególnie /swoich/ polsko-ewangelickich ziomków”. Jako duchowny argumentował przykładami zaczerpniętymi z praktyki duszpasterskiej. Walka w obronie języka polskiego z pozycji religijnych była trudniejsza do pominięcia czy odrzucenia przez władze.
>> Bień. KCM, s. 112–113; WiM zarys, s. 376; Kas. Sembrz., s. 23.
1877 – Pismo „Pielgrzym” doniosło, że władze pruskie zarekwirowały księgi parafialne w Klebarku Wielkim, Klewkach i Barczewku.
>> Jas. Ś., s. 231.
1921 – Bezrobotni w Królewcu urządzili wiec, podczas którego padały sugestie, że sytuacja jest tak tragiczna, iż nie można czekać do lata. Wyrażano nadzieję, że „prawdopodobnie 1 maj przyniesie nam zmiany”.
>> KMW 1965, s. 648.
1922 – W Fuldzie /Niemcy/ ur. Henryk Góralski, lek. neurolog. Uczestnik kampanii 1939 r. W powstaniu warszawskim walczył w batalionie AK „Kiliński”. Od 1950 r. ordynator w Wojew. Szpitalu Mariackim w Olsztynie /wykrył drugie w Polsce ognisko kleszczowego zapaleniu mózgu/. Zm. w Warszawie 11.3.1980 r., pochowany w Olsztynie.
>> WiM 1988, nr 4, s. 9.
1924 – W Ełku odbył się ostatni z kilku wieczorów poświęconych m.in. mazurskim pieśniom ludowym. Wieczory te organizował prof. semin. nauczyciels., poeta, miłośnik mazurskiego folkloru Ernest Beissert. We wspomnianych spotkaniach uczestniczyli uczniowie seminarium oraz zrzeszeni w organizacji „Concordia”. Inicjatywa nie spotkała się z aplauzem władz, czego dowodem było karne przeniesienie E. Beisserta na wyspę Sylt /Szlezwik-Holsztyn/.
>> Or. SBWMiP, s. 55.
1926 – W Wilnie ur. Henryk Święcicki /ps. Horosz/, dziennikarz, publicysta, malarz. Związany z Olsztynem od 1953 r. Zm. w Warszawie 9.8.1985 r. Współzałożyciel i red. naczelny miesięcznika „Warmia i Mazury” oraz tygodnika ilustrowanego „Panorama Północy”. Współzałożyciel Stowarzyszenia Społ.-Kult. „Pojezierze”. Zajmował się także plastyką: olej, gwasz, akwarela, techniki mieszane oraz grafika. Wystawiał w Warszawie, Toruniu, Krakowie, Paryżu i Budapeszcie.
>> Or. Twórcy, s. 175.
1936 – Zarządzenie niemieckiego ministerstwa oświaty i wychowania pozbawiające prawa nauczania także obywateli niemieckich, którzy studia pedagogiczne rozpoczęli w Polsce po r. 1930. Dwa lata później zlikwidowany został wydział polski na Akademii Pedagogicznej w Bytomiu. I w ten sposób władze całkowicie uniemożliwiły dopływ kadr dla szkolnictwa polskiego w Niemczech.
>> Pol. w Rep. Weim., s. 88; Łuk. IV, s. 191.
1945 – Drugi dzień szturmu na Królewiec. Samoloty zrzuciły na twierdzę 1500 ton bomb. Zajęty został fort „Fryderyk Wilhelm II”. Próba wyrwania się części wojsk niemieckich na zachód nie powiodła się.
>> Szturm, s. 18, 96; Thorw. Wielka, s. 93.
– W Olsztynie rozpoczyna działalność delegatura Państwowego Urzędu Repatriacyjnego. W stolicy Okręgu Mazurskiego zainstalowały się władze Milicji Obywatelskiej.
>> WiM 1965, nr 3, s. 12; Woj. Warmia, s. 82.