1478 – W Królewcu odbył się 3-dniowy b. burzliwy zjazd, podczas którego przedstawiciele stanów zarzucali w. mistrzowi zakonu krzyżackiego, że prosi ich o rady, ale z nich nie korzysta. Wyrażali obawy, że lekkomyślna polityka zakonu doprowadzi do tego, że zostanie wypędzony z Prus przez króla polskiego.
>> KMW 1988, s. 238.
1520 – Mikołaj Kopernik w imieniu kapituły warm. napisał list do króla Zygmunta I Starego. Król przebywał w tym czasie w Bydgoszczy. Kapituła, określając się jako „najszczerzej oddani słudzy Najjaśniejszego Władcy i Pana Najłaskawszego”, prosiła usilnie o nadesłanie pomocy zbrojnej dla Olsztyna, bez której może on podzielić los dopiero co splądrowanego Dobrego Miasta. Zapewniała równocześnie, że pragnie postąpić tak, jak przystoi „ludziom szlachetnym i uczciwym oraz bez reszty oddanym Waszemu Majestatowi”. Tego samego dnia z Olsztyna wysłane zostały 2 inne pisma do osób z otoczenia króla polskiego. W obu pismach mowa o upadku Dobrego Miasta i o niebezpieczeństwie, jakie grozi od Krzyżaków Olsztynowi i całej Warmii. Listy zostały przechwycone przez Krzyżaków.
>> KMW 1970, s. 308–309, 312–313; Bis. WP, s. 366; Sik. Galop., s. 21.
– Krzyżacy rozpoczęli oblężenie Ornety. Skapitulowała po 8 dniach.
>> KMW 1970, s. 309.
– W. mistrz Albrecht przybył z Lidzbarka Warm. do zdobytego Dobrego Miasta i po krótkim tu pobycie udał się do Ornety, by nadzorować oblężenie tego ważnego strategicznie punktu. Orneta stanowiła węzeł drogowy między Prusami Górnymi a Dolnymi, etap na drodze do Pasłęka i Elbląga.
>> Bis. WP, s. 358.
1605 – Na sejmie Prus Książęcych kanclerz Krzysztof Rappe złożył relację z poselstwa do Warszawy, położył szczególny nacisk na fakt, że poselstwo starannie troszczyło się o zachowanie i zatwierdzenie wszystkich przywilejów pruskich. Partia filopolska rozpowszechniała wśród zgromadzonych anonimowy dyskurs podsycający niechęć do elektora, który przyjął kuratelę z naruszeniem przywileje stanów pruskich.
>> Janisz. RPaPK, s. 119.
1610 – Bp Szymon Rudnicki zwołał do Lidzbarka synod diecezjalny. Dekrety tego synodu na długie lata uregulowały sprawy kościelne w diecezji.
>> KMW 1976, s. 458.
1611 – Tę datę nosi dyplom nadania lenna pruskiego elektorowi brandenburskiemu Janowi Zygmuntowi. W tym samym dniu władca Prus jako lennik Korony złożył w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu hołd i przysięgę wierności królowi polskiemu Zygmuntowi III Wazie. Do sukcesji dopuszczono trzech braci elektora wraz z potomstwem męskim w linii prostej. Katolicy otrzymali w księstwie pruskim wolność wyznania; dopuszczeni zostali do wszystkich urzędów.
>> Szos. Dzieje, s. 64–65; WiM zarys, s. 221; KMW 1976, s. 465; Janisz. RPaPK, s. 188.
1685 – Kapituła warmińska wycofała do Fromborka z Olsztyna administratora. Stanowisko administratora kapitulnego komornictwa w Pieniężnie zostało zlikwidowane w 1530 r. Akcja wygląda na przemyślaną, gdyż 10 miesięcy wcześniej wywieziono z zamku olsztyńskiego wszystkie kosztowności, które złożono we fromborskiej warowni w dwóch pancernych skrzyniach.
>> Sz. DW, s. 57.
1748 – Litewska Kamera Wojenno-Skarbowa dla starostwa ełckiego, odpowiadając na protest duchownych w sprawie wysokości kolędy, wydała dokument wystawiony w Gąbinie, stwierdzając, że do czasu zakończenia szczegółowych badań tego problemu przy wspomnianych świadczeniach należy się posługiwać wiartlem, który jest równy 25–26 kwartom.
>> Toe., s. 287.
1806 – Przedstawiciele Prus i Napoleon Bonaparte zawarli układ o zawieszeniu działań. W dokumencie znalazła się wzmianka o oddaniu Francuzom wszystkich twierdz na zachód od Wisły i o wycofaniu się Prusaków z Polski do Prus Wschodnich. Układ ten nie został zatwierdzony przez króla pruskiego.
>> WiM 1962, nr 7–8, s. 5.
1841 – W Warszawie zm. Kajetan Sierakowski /ur. 1753 w Krakowie/, senator, wojewoda, właściciel m.in. Waplewa na Powiślu. Popierał Konstytucję 3 Maja, w jej obronie wydał broszurę. W Waplewie zgromadził księgozbiór /jeden z największych w rękach prywatnych na Pomorzu/.
>> Or. SBWPKiZM II, s.149.
1848 – Mieszkańcy Lidzbarka Warm. /96 osób złożyło swe podpisy/ wyrazili swe poparcie dla Zgromadzenia Narodowego, którego większość podjęła uchwałę, że rząd pruski nie ma dysponować podatkami, więc społeczeństwo powinno przestać je płacić. Poparcie większości parlamentarnej stanowiło równocześnie przeciwstawienie się biskupowi warm. Ambrożemu Geritzowi, który popierał króla i jakiś czas potem wystosował odezwę do wiernych, nawołując do płacenia podatków.
>> Jas. Ś., s. 115.
1867 – W Purdzie Wielkiej k. Olsztyna ur. Michał Zientara /zm. 7.03.1937 w Leleszkach k. Szczytna/, działacz ruchu polskiego na Mazurach. Z pochodzenia Warmiak, wychowany w rodzinie o dużych zasługach dla sprawy polskiej. Pobity w okresie przedplebiscytowym. Wraz z rodziną osadzony w więzieniu za śmiały protest o sfałszowanie wyników głosowania /1933/. Z dziewięciorga dzieci M. Zientary siedmioro należało do Związku Polaków w Niemczech.
>> Or. SBWPKiZM II, s. 343–344.
1869 – W Berlinie zm. Ignacy Pietraszewski /Pietruszyński/, ur. 31.12.1796 w Biskupcu na Warmii, orientalista, numizmatyk, dyplomata. Studiował w Wilnie i Petersburgu. Jako dyplomata pracował w Stambule, Jaffie, Salonikach, Aleksandrii i Teheranie. Wykładał w Berlinie i Petersburgu. Posiadał imponujący zbiór monet /2683 pozycje, w tym 147 złotych i 739 srebrnych/. Kolekcję tę za śmiesznie niską cenę zakupiło na licytacji British Museum, gdy Pietraszewski popadł w długi, które zaciągnął na wydanie swoich prac naukowych.
>> Ogr. Ignacy, s. 1–21; Or. SBWMiP, s. 254.
1884 – W Kwidzynie ur. Feliks Paweł Gęstwicki /zm. 18.11.1935 w Toruniu/, artysta malarz. Studiował w Berlinie. Podczas plebiscytu na Warmii w „Straży Ludowej”.
>> Or. SBWMiP, s. 110.
1901 – W Nosarzewie Polnym k. Mławy ur. Stanisław Wiśniewski, nauczyciel, wieloletni dyrektor Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Olsztynie, autor kilku przewodników krajoznawczo-turystycznych. Zm. 29.9.1076 r.
>> Or. Twórcy, s. 193–194; GO 1976 z dnia 1–30października.
1918 – Pod tą datą w dzienniku Kazimierza Jaroszyka, redaktora szczytnowskiego „Mazura”, znalazł się następujący zapis: „Panuje tu poruszenie z powodu wieści o wkroczeniu Polaków do Prus Wschodnich. /…/ Na Mazurach odbywają się zebrania po wsiach. Przestraszeni i zaniepokojeni hakatystyczni przywódcy ludu mazurskiego uchwalają podburzające protesty przeciw przyłączeniu Mazur do Polski”.
>> Wrzes. WiM, s. 194.
1922 – W Olsztynie rozpoczęło działalność pierwsze po przegranym plebiscycie polskie towarzystwo młodzieży. Następnie organizacje zrzeszające młodzież powstały w Gietrzwałdzie, Stanclwie, Lesznie, Gryźlinach i Gutkowie. O zjednoczeniu polskich organizacji młodzieżowych zaczęto myśleć już w następnym roku.
>> Wrzes. Rp/WMiP, s. 135–136; WiM zarys, s. 824; Sz. Ol., s. 273.
1932 – W Lesznie k. Barczewa rozpoczęła działalność kolejna filia Centralnej Biblioteki Polskiej w Niemczech. Punkt biblioteczny prowadził rolnik Józef Olk.
>> KMW 1969, s. 604.
1937 – W porozumieniu z Bankiem Ludowym komitet rodzicielski polskiej szkoły w Nowej Kaletce postanowił założyć kasę oszczędnościową dla uczniów. Działała do czerwca następnego roku, kiedy to niemiecki radca szkolny rozwiązał uczniowski „bank”.
>> KMW 1965, s. 316.