1389 – akt lokacyjny wsi Gisiel. Wielki Mistrz Konrad Z. Rothenstein nadał Henrykowi i Alsutowi dwa majątki ziemskie po 10 włók na prawie chełmińskim. Wspomniane dobra położone były między jeziorami Dymer i Gisielskim. Wieś wzięła nazwę od jeziora „Gisling” (nazwa staropruska), które od dawna jest osuszone.
>> Szczyt., s. 85.
1400 – Zapis w księdze rachunkowej zamku malborskiego: „Dano 30 węgierskich dukatów magistrowi Johannowi lekarzowi na strawne, ponieważ on z księciem Gerldrii do Niemiec pojechał”. Gość zakonu brał udział w rejzie na wschód i był najprawdopodobniej ranny, skoro wozem wyłożonym suknem odwieziono go do ojczyzny.
>> Leś.Sekrety, s. 43-45.
1414 – Michał Kuechmeister wybrany wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego.
>> Achr., s. 53.
1455 – Rozpoczęła się w Szczepankach pierwsza po wojnie trzynastoletniej pokojowa konferencja. Przedstawiciel zakonu prezentował tezę, że Związek Pruski nie miał prawa oddać Prus Polsce. Delegacja polska znalazła się w trudnej sytuacji, gdyż papież Kalikst III sprzyjał Krzyżakom (9 miesięcy później rzucił klątwę na Związek Pruski, by cofnąć ją dopiero w 1458 r.).
>> KMW 1967, s. 11.
1520 – W Braniewie schwytano 3 wysłanników polskich zamierzających dokonać dywersji w zajętym przez Krzyżaków mieście. Zostali ścięci. Olsztynek skapitulował przed wojskami polskimi.
>> Bis.WP, s. 94, 103.
1522 – W okresie rozejmu z Polską wielki mistrz Albrecht zwołał zgromadzenie stanów do Bartoszyc i zażądał pieniędzy na wznowienie działań wojennych z Rzecząpospolitą.
>> KMW 1988, s. 221.
1526 – Przywódca powstania chłopskiego na Sambii Jan Gericke stanął wraz z dwoma innymi przywódcami przed radą książęcą, by udowodnić swoją niewinność. Odczytano wyroki. Gericke miał sprzedać majątek, a ponieważ nie miał poręczycieli, którzy pod groźbą uduszenia gwarantowaliby, że nigdy nie będzie występował przeciw księciu i jego urzędnikom, musiał opuścić Prusy Książęce w przeciągu dni trzech. Towarzysze Jana Gericke otrzymali identyczne wyroki.
>> Zi. Powstanie, s. 142.
1532 – Trybunał Rzeszy skazał zaocznie księcia Albrechta na banicję. Dekret banicyjny wywieszano w miejscach publicznych, poseł króla polskiego Dantyszek widział go na drzwiach kościoła we Frankfurcie. Na sejmie ratyzbońskim, podczas audiencji u cesarza, ambasador polski bronił Albrechta.
>> KMW 1968, s. 10.
1665 – W Braniewie zm. Gorgonius Ageison (Aagesen, Ageisson, Ageyson), Duńczyk, jezuita, pedagog. Uczył w szkołach jez. w Pułtusku i Płocku; wykładał logikę, filozofię i metafizykę w Akademii Wileńskiej, był wicekanclerzem tej uczelni. Prowadził działalność misyjną wśród protestantów.
>> Or.SBWMiP, s. 1
1718 – Władze królewieckie opowiedziały się przeciw drukowaniu edyktów króla pruskiego w języku polskim i litewskim. Wyrażono przekonanie, że Polakom i Litwinom w zupełności wystarcza, gdy kaznodzieje tłumaczą z ambon niemieckie rozporządzenia.
>> KMW, s. 137.
1745 – W Warszawie król polski August III Sas wydał edykt, oskarżający Żydów o nielegalny werbunek do wojska pruskiego. Rozporządzenie to ogłoszone było na Warmii, gdzie proceder ten najwidoczniej również był uprawiany.
>> Sz.DW, s. 295.
1870 – Cesarz Rosji podpisał dokument koncesyjny dla Wschodnio-Pruskiego Towarzystwa Kolei Południowej reprezentowanego przez pełnomocników: hrabiego Lehndorffa i barona Romberga. Koncesja dotyczyła budowy odcinka kolei żelaznej z Ełku do granicy i dalej przez Białystok do Brześcia Litewskiego (ca 200 wiorst, wartość robót 57 500 rubli, okres budowy 2 lata).
>> Toe., s. 380.
1920 – Podpisanie umowy między gen. Henry Le Rondem, reprezentującym Mocarstwa Sprzymierzone, a drem Walterem Simsonem, pełnomocnikiem rządu niemieckiego, w sprawie przejęcia obszarów plebiscytowych przez aliantów. W umowie tej na ziemiach polskich alianci poczynili niezgodne z traktatem wersalskim ustępstwa na rzecz Niemiec. Np. zamiast wycofania na czas plebiscytu administracji pruskiej szczebla rejencyjnego i powiatowego, zgodzono się jedynie na odwołanie prezydentów rejencji w Kwidzynie, Olsztynie i Opolu.
>> Staw.Pl., s. 507, 196; Rocz.Ol. 1972 X, s. 264.
– Narada w niemieckim ministerstwie spraw zagranicznych, dotycząca bojkotu gospodarczego Polski.
>> KMW 1992, s. 301.
– Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich zalegalizował działalność istniejącego od 1914 r. Klubu Litwinów Wileńskich „Ruta”. Była to organizacja społeczno-kulturalna, stanowiąca centralny ośrodek życia towarzyskiego inteligencji litewskiej.
>> Mak.Litwini, s. 154-155.
1928 – w Warszawie zm. Antoni Osuchowski, działacz społ.-polit. Prowadził działalność narodową we wszystkich trzech zaborach. Szczególnie interesował się losem Kaszubów, Ślązaków i Mazurów. Finansował wydawanie „Gazety Ludowej” w Ełku. Doprowadził do wydania pisma „Mazur” w Szczytnie, na Mazurach organizował biblioteki polskie, współuczestniczył w organizowaniu Banku Mazurskiego w Szczytnie. Czynny w okresie plebiscytu. Złożył w 1923 r. skargę do Ligi Narodów w sprawie gwałcenia praw ludności polskiej mieszkającej na obszarze Rzeszy.
>> Or.SBWMiP, s. 242; Tryn.Osuch., s. 1-376.
1939 – Aresztowano działacza polskiego i poetę Jana Dopatkę. Po pewnym czasie zwolniono go z więzienia, jednak zabroniono mu przebywania na obszarze rodzinnych Mazur, jak i na terenach Rzeszy, gdzie mieszkała ludność polska.
>> WiM zarys, s. 161; Or.SBWMiP, s. 94.
1944 – W Warszawie odbyła się konferencja Polskiego Związku Wolności (org. tajna wojskowo-polityczna powstała w końcu 1939 roku) poświęcona sprawom mazurskim. Oto fragment sprawozdania z tego spotkania: „Proces powracania do ojczyzny ziemi mazurskiej oddać musimy w ręce najlepszych synów Mazowsza, wypróbowanych w walce o polskość, gdyż oni najmocniej odczuwają bicie serca tej ziemi, wskażą najwłaściwszą drogę jednoczenia, miłość dla tak mało znanej ojczyzny, najmocniej obudzą i wzmogą ją, sposoby naszego życia politycznego powoli przejmą”.
>> Wrzes. WiM, s. 405.
– Likwidacja przez hitlerowców bunkra Komendy Głównej „Gryfa Pomorskiego”. Mieścił się on pod Kamienną Górą, działały tu 2 radiostacje, a nieopodal pracowała drukarnia gazetki „Gryf Pomorski”, drukowano tu również znaczki pocztowe i cegiełki sprzedawane na fundusz „Gryfa”.
>> Wań. Wal., s. 234.
1945 – Szef sztabu OKH gen. H. Guderian podczas spotkania z Hitlerem domaga się kilku dywizji pancernych do obrony m.in. Prus Wschodnich. Żądania gen. Guderiana nie odniosły pozytywnego skutku.
>> Rocz.Ol. 1963 V, s. 178.