1318 – Jordan, późniejszy bp warm., od 1308 roku kanonik kapituły we Fromborku został prepozytem tego zgromadzenia i funkcję tę sprawował do 11.11.1326 r.
>> Achr. PBW, s. 27.
1408 – W Elblągu odbył się zjazd sześciu miast hanzeatyckich. Braniewo na tym zjeździe reprezentowali Jakub von der Leyse i Helmik Ludeke.
>> Sz. DW, s. 114.
1409 – W Brześciu nad Bugiem spotkali się król Władysław Jagiełło, książę Witold i podkanclerzy koronny Mikołaj Trąba. Zjazd trwał do 7 grudnia. Sprawą główną było ułożenie planów wojennych związanych z wyprawą przeciw Krzyżakom w roku następnym.
>> Ku. BpG, s. 46–50, 202.
1427 – W Krakowie ur. Kazimierz IV Jagiellończyk /zm. 7.06.1492 w Grodnie/. Jako 12-letni chłopiec został wysłany na Litwę i obrany przez możnowładców w. księciem litewskim. Na tron polski powołany w r. 1446. Był jednym z wybitniejszych władców Polski. W 1454 inkorporował Prusy do Polski i wypowiedział wojnę zakonowi krzyżackiemu, która zaowocowała odzyskaniem Pomorza Gdańskiego i innych ziem wchodzących w skład Prus Królewskich. Zakon utrzymał się jedynie w charakterze lennika we wschodniej części ziem pruskich.
>> WEP V, s. 557.
1460 – Podpisany został akt kapitulacji miasta Bartoszyce wobec zaciężnych krzyżackich. Miasto przeżyło trudny czas. Zdemoralizowani knechci krzyżaccy rabowali mieszczan i okoliczne wsie.
>> Hryc. Bart., s. 52.
1564 – Tę datę nosi list polskiego poety Mikołaja Reja do księcia pruskiego Albrechta /podpis na tym liście jest jedynym znanym autografem pisarza/. Wiadomo, że w tym czasie przebywał na dworze księcia pruskiego syn Mikołaja Reja, który razem z innymi chłopcami panów polskich był towarzyszem zabaw następcy tronu Albrechta Fryderyka.
>> Mał. DcP, s. 194; Or. SBWPKiZM II, s. 109.
1625 – Na Żmudzi ur. Andrzej Rybski /zm. 27.09.1698 w Wilnie/, jezuita, prof. i rektor Akademii Wileńskiej oraz kolegium w Braniewie. Jako superior i rektor zarządzał placówkami jezuickimi w Myszy, woj. nowogrodzkie, Nieświeżu i Wilnie.
>> Or. SBWPKiZM II, s. 124–125.
1642 – Hieronim Radziejowski, starosta łomżyński, późniejszy podkomorzy koronny, o północy wysłał 200-osobowy oddział chłopów puszczańskich pod dom elektorskiego leśniczego /mieszkał on na przedmieściu Pisza/. Posiadłość szturmowano, strzelając gęsto. Zaalarmowana głosem dzwonów ludność miasta przegoniła napastników. Napad był zemstą za to, że pruska straż leśna nie pozwalała staroście łomżyńskiemu polować w przygranicznych lasach księcia pruskiego.
>> Toe., s. 221.
1672 – W Rzymie otrzymał doktorat obojga praw Jan Jerzy Kunigk. Studiował jako stypendysta fundacji Preucka. Był dwukrotnie promowany przez papieża na kanonię warmińską, którą zdobył dzięki zręcznie prowadzonym procesom. Osiadł we Fromborku i służył kapitule jako wybitny prawnik i b. dobry rzecznik interesów kapituły i biskupstwa.
>> Or. SBWPKiZM I, s. 165–166; Sz. DW, s. 356.
1724 – Władze wydały patent zabraniający wwozu do Prus polskiego zboża. Wiadomo, że patent ten wydany został drukiem w języku niemieckim /60 egz./ i polskim /40 egz./.
>> KMW 1980, s. 140.
1739 – Król pruski wydał edykt /drukowany w Królewcu/ przeciwko Cyganom. Obostrzał on wcześniej wydane rozporządzenia /w 1730 roku wypędzono Cyganów z Prus/, grożąc bardzo ostrymi sankcjami tym, co owych zarządzeń nie realizowali w praktyce. I tak dla opieszałych przewidziano karę pieniężną w wysokości 1000 talarów, poza tym karę cielesną, a nawet osadzenie w twierdzy. Te dwie ostatnie sankcje przewidziane były dla „woytow i pospolstwa”.
>> Mart. Coś, s. 97–98.
1863 – Romuald Traugutt, dyktator w powstaniu styczniowym, wydał instrukcję, która dokładnie określała strukturę i funkcję Agentury Prus Wschodnich. Miała się ona składać z naczelnika mianowanego przez Rząd Narodowy, zastępcy i pomocników-agentów. Pierwszym naczelnikiem Agentury został Piotr Drzewicki.
>> Szos. PW, s. 243; KMW 1960, s. 20–30.
1878 – Gazeta „Pielgrzym” doniosła, że księdza Jana Rysiewskiego z Sząbruka sąd ukarał za to, że głosił kazania w czasie odpustów w Gietrzwałdzie i Jonkowie. Był to okres Kulturkampfu i prześladowania katolicyzmu. Księżom nie wolno było odprawiać posług religijnych w sąsiednich parafiach.
>> Jas. Ś., s. 228–232.
1890 – W Olsztynie odbyło się zebranie, na którym zamierzano powołać na Warmii Towarzystwo Pomocy Naukowej na wzór istniejących w Poznaniu i Raciborzu. Inicjatorem był Andrzej Samulowski. Zamysł nie doszedł do skutku, mimo że do tego pomysłu wracano na Warmii jeszcze dwukrotnie w 1893 i 1898 roku.
>> Jas. Ś., s. 368–369.
1898 – W Petersburgu ur. Florian Piotrowski /zm. 16.11.1973 w Olsztynie/, lekarz. Studiował w Wilnie. Od 16.02.1945 roku do śmierci pracował w Olsztynie. Na Wileńszczyźnie współpracował jako chirurg ze zgrupowaniem AK „Szczerbiec”.
>> Rocz. Med., 1997, s. 129.
1900 – W Kielcach ur. Eugenia Śnieżko-Szafnaglowa, aktorka i reżyser. Pracowała w teatrach Lublina, Warszawy, Radomia i Wilna. W Olsztynie od 1945 r. do końca życia. Na scenie olsztyńskiej wzięła udział w ponad 100 premierach. Zm. 27.09.1981 r.
>> Or. Twórcy, s. 174–175; Łuk. Ol., s. 434.
1909 – W Olsztynie oddano do użytku kompleks budynków, w których znalazły pomieszczenie straż pożarna, zakład oczyszczania miasta i pogotowie ratunkowe. Budynki te przetrwały do dziś, z tym, że stajnie przerobione zostały na sypialnie.
>> Sik. Galop., s. 119.
1920 – W Warszawie ur. Andrzej Wakar /zm. 21.5.1995 w Olsztynie/, historyk, pisarz, wydawca. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim. Uczestnik powstania warszawskiego. W Olsztynie od początku kwietnia 1945 r. Początkowo pracował w administracji państwowej /wicestarosta w Bartoszycach/. Po przeniesieniu się do Olsztyna sekretarz Zarządu Woj. Wiedzy Powszechnej. Redaktor w „Warmii i Mazurach” i „Panoramie Północy”. Dyrektor Wydawnictwa „Pojezierze”. Autor wielu szkiców i książek. Korespondent radia „WE”.
>> OBL, s. 103–106; KMW 1995, s. 323–325; Chł. Lud., s. 129.
– W Olsztynie /Dom Polski/ powołano do życia Związek Polaków w Prusach Wschodnich, przemianowany później na Związek Polaków w Niemczech. Prezesem został wybrany ks. Wacław Osiński.
>> Or. SBWMiP, s. 190, 221, 252, 308; WiM zarys, s. 564 824; WEP XII, s. 770; Wrzes. RP/WMiP, s. 60–71; Sik. Galop., s. 136.
– Kazimierz Jaroszyk został powołany na stanowisko sekretarza obwodowego Związku Polaków w Prusach Wschodnich na Powiślu z siedzibą w Sztumie. Jaroszyk stanowiska tego nigdy nie objął.
>> KMW 1986, s. 168–169.
1924 – Ukazał się pierwszy numer „Nowin”. Była to mutacja wychodzącej w Działdowie „Gazety Mazurskiej”. Inspiratorką powstania tego pisma była Emilia Sukertowa Biedrawina, a przeznaczone było m.in. dla ludności ewangelickiej na Śląsku.
>> Suker. Dawno, s. 104.
1929 – Wiktor Bina, kierownik 2-klasowej szkoły w Wielkopolsce, postanowił podjąć pracę w szkolnictwie polskim w Prusach Wschodnich. W lutym 1930 r. rozpoczął pracę w Worytach k. Gietrzwałdu. Pod jego kierownictwem szkoła rozwijała się i uważano ją za wzorową. Podczas jednej z wizytacji niemiecki inspektor znalazł w tornistrze ucznia polski modlitewnik, który rzekomo miał być w Niemczech zabroniony. Na tej podstawie rezydent rejencji olsztyńskiej pozbawił W. Binę prawa nauczania i wydalił go z Prus Wschodnich /lipiec 1933/.
>> Fil. Wopt, s. 6–8; Or. SBWMiP, s. 60.
1945 – Organa bezpieczeństwa w Okręgu Mazurskim przeprowadziły 21 operacji pościgowych. Zatrzymano około 800 osób, z czego 101 aresztowano. 3 osoby zabite w walce. Ze sprawozdania dekadowego komendanta powiatowego MO w Lidzbarku Warm.: zatrzymano kilkunastu szabrowników, przy czym jednego ujęto z bronią w ręku, został przekazany Urzędowi Bezpieczeństwa. Pozostali odbywali karę przy kopaniu ziemniaków i po jej odbyciu zwolniono ich. Szaber został przekazany opiece społecznej przy starostwie powiatowym.
>> Łuk. O Nową, s. 63–64.
– Ukazał się ostatni numer „Wiadomości Mazurskich”, które początkowo były drukowane na szarym papierze pakowym, przy czym brakowało czcionek polskich: ź, ż, ć, ś, ę ą, ó oraz ł. Co było wszystkim zrozumiałe, gdyż liter tych po prostu nie było w niemieckich drukarniach. Po jakimś czasie „Wiadomości” zostały wznowione, by zniknąć ostatecznie w końcu kwietnia 1947.
>> WiM 1966, nr 2, s. 5, 13.
– Nauczyciel szkoły podstawowej w Idzbarku k. Ostródy przesłał inspektorowi szkolnemu pismo następującej treści: „Ponieważ otrzymałem zawiadomienie, bym osobiście zgłosił się… komunikuję, że jest to obecnie dla mnie niemożliwością ze względu na brak butów, które oddałem do reparacji. O wykupieniu zaś nie ma na razie mowy ze względu na brak gotówki. Nowak”.
>> KMW 1960, s. 563.