28 stycznia

1520 – Hetman Mikołaj Firlej oblegający z podległymi mu wojskami Pasłęk rozkazał zniszczyć rurociąg doprowadzający do miasta wodę z Młyńskiej Strugi. Unieruchomiono także młyn przez zrąbanie śluzy.

>> Bis. WP, s. 112.

1521 – Wojska krzyżackie pod wodzą w. mistrza Albrechta opuściły Ziemię Lubawską i znajdowały się w pobliżu wsi Bielawy (Billawy), położonej w północnej strefie Ziemi Mławskiej, w pobliżu granicy mazowiecko-pruskiej.

>> Bis. WP, s. 389.

1524 – Aby ułatwić rozprzestrzenianie się luteranizmu „z Królewca wyszło polecenie nauczania nowej ewangelii w językach narodowych ludności zamieszkującej teren państwa zakonnego, tzn. po niemiecku, polski i litewsku”.

>> Zi. WkMK, s. 109.

1532 – Zygmunt Stary podjął decyzję odsuwającą księcia pruskiego Albrechta od uczestnictwa w elekcji króla polskiego.

>> KMW 1978, s. 225.

1628 – W Gdańsku zm. Wilhelm van den Blocke, architekt, rzeźbiarz. Pochodził z Królewca. Jego dziełem jest fasada Bramy Wyżynnej w Gdańsku.

>> WEP II, s. 7.

1687 – W Gdańsku zm. Jan Heweliusz (ur. 28.1.1611 tamże), astronom, założyciel obserwatorium astronomicznego, do którego własnoręcznie wykonywał instrumenty obserwacyjne i pomiarowe. Dokonał ważnych ustaleń dotyczących topografii księżyca, opisał wiele komet oraz księżyce Jowisza i Saturna. Opracował kilka odkrywczych dzieł dotyczących astronomii, w tym katalog gwiazd (1564 pozycje). Odkrył 7 nowych gwiazdozbiorów, wśród nich Scurum Sobiescianym (Tarcza Sobieskiego).

>> WEP IV, s. 648.

1702 – We Fromborku zm. Piotr Rostkowski, kan. chełm. i warm. Kształcił się w Akademii Wileńskiej (studia teolog. i filozof.). Cieszył się zaufaniem bpa chełmińskiego Kazimierza Szczuki i warmińskiego Andrzeja Chryzostoma Załuskiego. W katedrze fromborskiej znajduje się jego płyta nagrobna.

>> Or. SBWPKiZM II, s. 117.

1744 – Księżniczka Zofia Augusta Anhalt-Zerbst (późniejsza caryca Katarzyna II) przebywała w Królewcu, podróżując na dwór carycy Elżbiety, by poślubić Wielkiego Księcia Piotra. Zachował się zapis, że wypijała w przydrożnych zajazdach spore ilości piwa. Z tego powodu miała nawet cierpieć na rozstrój żołądka.

>> Ser. Kat., s. 16.

1802 – W Radzikach Małych (Ziemia Dobrzyńska) zm. Andrzej Pląskowski, kan. warm. i chełm., dr praw (Akademia Krakowska). Sprawował wiele funkcji z ramienia kapituły chełmińskiej i warmińskiej.

>> Or.SBWPKiZM II, s. 81-82.

1832 – Olsztyn został oficjalnie ogłoszony miastem wolnym od cholery. Zaraza trwała tu od 7.11.1831, zachorowało 228 osób, a zmarło 71, ostatni chory wyzdrowiał 12 stycznia.

>> KMW 1968, s. 559.

1894 – Polskie towarzystwo „Zgoda”, któremu patronował S. Pieniężny, wystawiło w Olsztynie jednoaktową operę komiczną „Pokoik Zuzi” W. Szymanowskiego oraz krotochwilę A. Wieniarskiego „Ulicznik warszawski”. Władze niemieckie bardziej były zaniepokojone narodowymi tańcami niż amatorskim teatrem.

>> Jas. Ś., s. 365; KMW 1987, s. 189-190.

1919 – W „Gazecie Olsztyńskiej” czytamy: „Wielki pochód żołnierzy, zaliczających się do niezależnych socjalistów, odbył się w piątek po południu (…). Niesiono czerwone sztandary i tablice z napisami: Precz z wojną! (…) Żądamy porozumienia z Polakami”.

>> Wak.Ol., s. 302.

1936 – Związek Prasy Niemieckiej powiadomił Wacława Jankowskiego, że będzie mu wytoczony proces przed sądem honorowym. Podstawa oskarżenia było 5 artykułów zamieszczonych w „Gazecie Olsztyńskiej” w czwartym kwartale 1935 r.

>> Wak.GO, s. 432.

1937 – W Sadłukach na Powiślu powstała drużyna ZHP. Walnie przyczynił się do jej założenia Franciszek Jankowski, kierownik szkoły polskiej.

>> Sil.Wopt., s. 56.

1945 – Walki w rejonie Pasłęka i Elbląga. Okrążono i odizolowano Królewiec. Boje w zachodniej części lidzbarskiego rejonu umocnionego, gdzie wojska niemieckie stawiają tak zacięty opór, że likwidacja tego zgrupowania wymagała przygotowania nowej operacji.

>> Sob.Om-m, s. 300, 303; WiM 1972, nr 1, s. 5.

Kalendarz Historyczny został sporządzony przez Bronisława Sałudę