28 marca

1410 – Na zjeździe miast krzyżackich, na wyraźne żądanie w. mistrza, postanowiono, że wszyscy mieszczanie, tzn. posiadacze miejscy, co do których rady miejskie posiadają mniemanie, iż posiadają wystarczające środki, powinni zaopatrzyć się w pancerze, napierśniki, żelazne hełmy i rękawice. To i inne zarządzenia krzyżackie miały niewątpliwy związek ze zbliżającą się wojną Polską.
>> Ku. BpG, s. 68.

1520 – Strona polska zrealizowała jeden z najpoważniejszych zaciągów na 600 ciężkozbrojnych konnych. Umowa została zawarta z morawskim rycerzem Janem Żerotinskim z Żerotina, który wcześniej uskutecznił zaciąg 400 pieszych. Wojsko to przygotowywano na wojnę z zakonem krzyżackim.
>> Bis. Wp, s. 165.

1523 – Marcin Luter ogłosił list „An die Herren des Deutschen Ordens”, w którym wezwał Krzyżaków do porzucenia reguły i celibatu. Dokument ten z całą pewnością miał poważny wpływ na przekształcenie państwa zakonnego w Prusach w świeckie księstwo.
>> Zi. WkMK, s. 108–109.

1530 – Mikołaj Kopernik obserwuje we Fromborku zaćmienie słońca.
>> KMW 1966, s. 601.

1560 – Król polski Zygmunt August uniwersytetowi w Królewcu nadał te same uprawnienia, z jakich korzystała Akademia Krakowska.
>> Mał. DcP, s. 193.

1590 – W Warszawie zm. Jan Dulski, kasztelan chełm., podskarbi Prus Królewskich i podskarbi wielki koronny, starosta rogoźnieński, świecki i tczewski, kasztelan chełm., ekonom malborski. Sprawował liczne misje poselskie. Cieszył się zaufaniem trzech królów polskich: Zygmunta Augusta, Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy.
>> Or. SBWPKiZM, I, s. 49–50; WEP, III, s. 179.

1623 – W Królewcu zm. Jan Fabricius, drukarz. Pochodził prawdopodobnie z Erfurtu. Przedrukował m.in. prace H. Maleckiego.
>> Or. SBWPKiZM, I, s. 59.

1721 – Jan Dawid Zaencker otrzymał przywilej królewski na wydawanie gazet polskich i druków łacińskich. W l. 1718–1720 /a więc jeszcze przed uzyskaniem wspomnianego przywileju/ królewiecka oficyna Zaeckera wydawała tygodnik informacyjny w języku polskim pt. „Poczta Królewiecka”, przeznaczony dla Polaków w Prusach Wschodnich i na Litwie.
>> KMW 1963, s. 280; Or. SBWPKiZM, II, s. 221.

1727 – W Królewcu zm. Jan Dawid Zaencker, drukarz. Ur. w Berlinie, drukarstwa uczył się prawd. w Lipsku. Jakiś czas mieszkał w Gdańsku. 6.03.1711 r. kupił w Królewcu od zboru kalwińskiego „Drukarnię Polską”. Nazywał się drukarzem polskim. Wydawał druki przede wszystkim dla potrzeb szkół i miejscowego kościoła. Wydawał także programowe broszury dla różnowierców polskich. Po śmierci Jana Dawida oficynę prowadziła wdowa Anna Maria, która w r. 1729 sprzedała ją Gabrielowi Dreyerowi.
>> KMW 1963, s. 280; Or. SBWPKiZM, II, s. 221; Choj. Szkice, s. 75.

1736 – Na zamku w Węgorzewie gości polski król wygnaniec Stanisław Leszczyński, opuścił Węgorzewo 12.05.1736 r. Był to już drugi jego pobyt w tym mieście, po raz pierwszy był tu w 1734 roku.
>> Stud. Anger., 1999, IV, s. 30; Wak. Cz., s. 34; Toe., s. 237.

1769 – W Elblągu zm. Jan Fryderyk Endersch /Enders/, kartograf, matematyk, miedziorytnik i mechanik. Posiadał wyuczony zawód cyrulika, był także piwowarem. Wykonał kilka globusów oraz model układu słonecznego wg teorii Mikołaja Kopernika. Dwa swoje globusy dedykował królowi polskiemu Augustowi III Sasowi, za co otrzymał w 1750 r. tytuł matematyka królewskiego. Wykonał m.in. mapę Warmii, była ona bardzo dokładna na owe czasy.
>> Or. SBWPKiZM, I, s. 55–56.

1864 – Spod Gdańska w stronę granicy Królestwa Polskiego wyruszył oddział Kaszubów na pomoc powstańcom. Odmówili pobrania żołdu, twierdząc, że nie są najemnikami. Prosili tylko o broń. Nim doszli do granicy, dowiedzieli się, że powstanie upadło. Dwustuosobowy oddział, złożony głównie z chłopów, powrócił w rodzinne strony. Dowódcą był Piotr Czarliński z Chwarzyna k. Kościerzyny, był on z ramienia Rządu Narodowego naczelnikiem województwa chełmińskiego. Więziony w Moabicie.
>> Wań. Wal., s. 43–44; Rocz. TRZZ 1963, s. 296.

1874 – W Wielbarku zm. August Wilhelm Czygan /ur. na Mazurach 3.04.1823 r./, ks. ewangel., tłumacz i wydawca. Wydawał dla Mazurów polskie książki relig., m.in. „Kazania na niedziele i święta całego roku” autorstwa ks. S. Dambrowskiego, przetłumaczył także z niemieckiego i wydał w Barczewie „Głosy pobudzające to jest krótkie rozmyślania nabożne”.
>> Or. SBWMiP, s. 82.

1888 – W Braniewie ur. Helena Chlebowska /zm. 23.07.1977 r. w Gdańsku/, nauczycielka, siostra malarza Stanisława Ch. Uczyła w szkołach średnich w Sępólnie, Gdańsku /języki francuski, łaciński, angielski/. Na kursach wieczorowych uczyła języka polskiego i polskiej literatury. Po likwidacji szkolnictwa polskiego pracowała fizycznie, a po zakończeniu II wojny świat. organizowała szkołę powszechną w Gdańsku Wrzeszczu, gdzie pracowała do przejścia na emeryturę /1950 r./.
>> Or. SBWMiP, s. 74.

1890 – W Królewcu ur. Gertrud Papendick, pisarka niemiecka, zm. 6.04.1982 r. w Hamburgu.
>> Chł. Pr. Wsch., s. 61.

1919 – W Mrągowie około godz. 23-ciej wojsko rozpędziło demonstrujący tłum. O nastrojach w tym mieście wiele mówi wypowiedź jednego z tamtejszych rewolucjonistów: „Jeżeli przyjdą Polacy, my z nimi pójdziemy, a jeśli przyjdą bolszewicy, my też z nimi pójdziemy”. Spartakusowcy podjęli próbę rozbrojenia oddziału wojskowego. Akcja nie udała się. Wprowadzono stan wyjątkowy w mieście, przeprowadzono aresztowania. Za zbiegłymi rozesłano listy gończe.
>> KMW 1958, s. 28; Z dziejów II, s. 14.

1920 – Polskie komitety plebiscytowe, widząc szowinistyczne poczynania Niemców, skierowały do rządu polskiego w Warszawie memoriał, wyzywający w odpowiedzi na gwałty niemieckie rząd RP przystąpił do zbrojnej interwencji na korzyść Polaków zamieszkałych w Prusach Wschodnich.
>> So. Po obu, s. 57.

1937 – W Gniewie zm. Ignacy Niklas, ks. katol., działacz społeczny i oświat. /ur. w Goręczynie k. Kartuz 2.02.1857 r./. Prowadził aktywną działalność w obronie polskości, ucząc religii i wygłaszając kazania po polsku. Współdziałał z polskimi komitetami podczas wyborów do sejmu niemieckiego. Szykanowany za swe przekonania narodowe /aresztowany w 1914 r./. Opiekował się stowarzyszeniami i organizacjami polskimi, aktywny podczas plebiscytu. W okresie międzywojennym odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.
>> Or. SBWMiP, s. 226.

1944 – Alfred Rosenberg minister Rzeszy dla okupowanych obszarów wschodnich wydał rozporządzenie o przymusowej ewakuacji siły roboczej z terenów zajmowanych przez Armię Czerwoną /Łotwa, Estonia, Litwa/.
>> KMW 1987, s. 101.

1945 – Zlikwidowane zostały ostatnie gniazda oporu niemieckiego w Gdyni. Resztki hitlerowców wycofały się na Kępę Oksywską i na Hel. Trwają walki na Żuławach.
>> Dol. Walki, s. 88; Thorw. Wielka, s. 156.

– Do Olsztyna przybyła pierwsza grupa stanowiąca ekipę Pełnomocnika Rządu płk. Jakuba Prawina. Kierownikiem zespołu był Jerzy Burski. W jej składzie znajdował się również Hieronim Skurpski.
>> WiM, s. 674.

– J. Stalin wydaje dyrektywę o rozpoczęciu operacji likwidacji królewieckiego zgrupowania wojsk hitlerowskich; termin ten został przesunięty później na pierwsze dni kwietnia.
>> Wasil. Dzieło, s. 576.

Kalendarz Historyczny został sporządzony przez Bronisława Sałudę