25 stycznia

1261 – Papież Aleksander IV potwierdził Krzyżakom nadanie wyłącznego prawa wykupu ślubów krucjatowych. Krucjaty przeciw poganom w Prusach korzystały z identycznych przywilejów odpustowych, jakie przysługiwały krzyżowcom uczestniczącym w wyprawach do Ziemi Świętej.

>> KMW 1980, s. 312.

1520 – Król polski wydaje dokument zwalniający ogół szlachty Ziemi Chełmińskiej od udziału w wyprawie przeciw Krzyżakom, w zamian za służbę konną na zamku w Brodnicy. W tym samym dniu król Zygmunt I zawiadamia papieża o rozpoczęciu działań wojennych w Prusach.

>> Bis.WP, s. 119, 190.

1521 – W. mistrz Albrecht w pochodzie na Mazowsze dotarł pod Lidzbark Welski. Statki miasta Gdańska, współdziałając z siłami polskimi, w rejonie Cieśniny Piławskiej spaliły barki rybackie i zabrały sieci rybakom.

>> Bis.WP, s. 388, 391.

1549 – Kapituła fromborska jednogłośnie, za zgodą króla Zygmunta II Augusta, wybrała biskupem warmińskim Tiedemanna Giese.

>> Achr., s. 103; Or.SBWPKiZM I, s. 64-65.

1605 – Na sejmie krajowym w Warszawie podkanclerzy Piotr Tylicki oskarżył posłów pruskich, że postępują wbrew interesom Rzeczypospolitej.

>> Janisz,RPaPK, s. 98.

1609 – Król Zygmunt III w obecności kanclerza wielkiego koronnego przyjął posłów stanów pruskich. Przedstawili oni polskiemu monarsze przebieg sejmu królewieckiego i prosili, by król przysłał do Prus specjalną komisję, które zbadałaby nieporozumienia stanów z elektorem Janem Zygmuntem

>> Janisz,RPaPK, s. 160.

1636 – Król Władysław IV incognito, ze stanowiska w okolicach Gdańska obserwuje, jak Szwedzi odchodzą z Prus.

>> Rad.Pam. I, s. 508.

1651 – We Fromborku zm. Wojciech Rudnicki (Albert), kan. i prob. warm. adm. diec. warm. (bratanek bpa). Studiował w Wuerzburgu, Padwie, Krakowie i Rzymie. Zasłużony pracami nad odbudową Warmii ze zniszczeń wojennych. Swój księgozbiór zapisał jez. braniewskim.

>> Or.SBWPKiZM II, s. 123-124.

1660 – Mieszczanie Iławy uznali za swych dziedzicznych panów i złożyli przysięgę wierności braciom Krzysztofowi Hilbrandtowi i Wolfowi Ernstowi von Kreytzenom.

>> Rocz.Ol. 1972 X, s. 236-237.

1678 – Król Jan III Sobieski wydał dekret o znacznym zwiększeniu wpływów królów polskich w Gdańsku. Gdańszczanie podjęli kontrakcję.

>> Woj.Sobieski, s. 240.

1735 – Biskup warmiński Krzysztof Andrzej Jan Szembek na radzie senatu nawoływał do uznania Augusta III za króla; krytykował zawiązanie konfederacji generalnej w Dzikowie, był przeciw wojnie domowej, za normalizacją, gdyż czas bezkrólewia już się skończył.

>> KMW 1985, s. 46.

1807 – Rosjanie przekroczyli Łynę w Dobrym Mieście, a druga kolumna zajęła Miłakowo. Cesarz Napoleon wydał rozkaz, by z Kalisza przez Łowicz, a z Poznania przez Toruń maszerowały wojska do bitwy w Prusach Wschodnich.

>> KMW 1995, s. 104; Rog.Preus., s. 25, 27.

1910 – W Działdowie ur. Edgar Wellenger, oficer WP, ekonomista. Nauki pobierał w gimn. hum. w Wąbrzeźnie oraz na wydz. prawno-ekonomicznym uniw. w Poznaniu. Służył jako porucznik w 71 pułku piechoty w Zambrowie. Brał udział w kampanii wrześniowej. W oflagu wchodził do ścisłego sztabu konspiracyjnego (dział szyfrów, łączność z KG AK). Po 1945 r. pracował w Wałbrzychu, Poznaniu i Warszawie.

>> Or.SBWMiP, s. 325.

1920 – Sąd niemiecki skazał zaocznie na karę śmierci Piotra Połomskiego za to, że werbował ochotników do powstania wielkopolskiego oraz za udział w przygotowaniach do niedoszłego do skutku powstania zbrojnego na Powiślu. Schronił się w Grudziądzu, wstąpił do WP. Brał udział w kampanii wrześniowej. Po wojnie czł. Polskiej Misji Rewindykacyjnej Dzieł Sztuki.

>> Or.SBWMiP, s. 260.

1925 – W Grudziądzu zm. Konstanty Dąbkowski, działacz socjalist. i niepodległościowy, dziennikarz. W młodości pracował wśród Polaków w Berlinie, działał wśród robotników na Śląsku (PPS). Redaktor odpowiedzialny „Gazety Robotniczej” w Katowicach. Członek Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego w Warszawie. Czynny w okresie plebiscytu, krytykował zarówno nieudolność polskich czynników rządowych, jak i stronniczość proniemiecką Komisji Alianckiej. Interweniował w sprawach niemieckiego terroru. Opublikował wiele artykułów poświęconych sytuacji ludności polskiej na Prusach Wschodnich.

>> Or.SBWMiP, s. 84.

1937 – Senat Gdańska wydaje oświadczenie o nienaruszalności interesów Polski w Gdańsku.

>> Kron. XX, s. 513.

1944 – Posiedzenie Rady Narodowej na uchodźctwie; podczas obrad Bronisław Kuśnierz postulował, by całe Prusy Wschodnie przyznane zostały Polsce. Nawoływał, by przygotować się do objęcia tak Gdańska, jak i Królewca, nie czekając na międzynarodowe przyzwolenie.

>> KMW 1992, s. 335.

1945 – Czołgi radzieckie na przedpolach Malborka. Walki o Elbląg. Ewakuacja obozu koncentracyjnego w Hohenbruch.

>> Dol.Walki, s. 198; Sob.Om-m, s. 270; KMW 1986, s. 69; KMW 1976, s. 65; WiM 1972 nr 1, s. 5.

– W Kadynach nad Zalewem Wiślanym znaleziono fragmenty Bursztynowej Komnaty.

>> Reim., s. 174, 181-182, 188.

Kalendarz Historyczny został sporządzony przez Bronisława Sałudę