1232 – Papież Grzegorz IX w swej bulli dokładnie przedstawia zniszczenia, jakich dokonali Prusowie na Kujawach, Mazowszu i Pomorzu. Według tego dokumentu spalili oni 10 tysięcy wsi i liczne kościoły, zamordowali ponad 20 tysięcy chrześcijan, a ponad 5 tysięcy popędzili w niewolę. Informacja o tych zbrodniach pochodziła od biskupów płockiego, włocławskiego i wrocławskiego.
>> KMW 1971, s. 413.
1518 – Papież Leon X za pośrednictwem Erazma Ciołka nadał królowi polskiemu Zygmuntowi I prawo patronatu nad prepozyturą katedry warmińskiej.
>> Zi.WkMK, s. 57.
1520 – Krzyżacy z opanowanego wcześniej Braniewa najechali Frombork, spalili budynki miejskie i zewnętrzne kurie kanoników. Oszczędzono tylko dom zakonników, antonitów, którzy złożyli w. mistrzowi przysięgę wierności. Katedra nie została zdobyta (otrzymała posiłki, na polecenie króla osadzono w niej polskiego rotmistrza z grupą zaciężnych). Z Braniewa Krzyżacy wywieźli do Królewca 12 rajców, gdzie byli taktowani jak internowani.
We Fromborku została zniszczona także kuria Mikołaja Kopernika, co przyśpieszyło jego przeprowadzkę do Olsztyna.
>> Bis.WP, s. 105; KMW 1966, s. 444.
– Mikołaj Kopernik wraca z Fromborka do Olsztyna.
>> Wak.Ol., s. 394.
1551 – W Elblągu zm. Jakub Alexwangen, burmistrz tego miasta. Studiował w Lipsku i Frankfurcie. Był oddanym stronnikiem króla polskiego Zygmunta Starego. Uszlachcony i obdarowany licznymi nadaniami za zasługi w wojnie z zakonem krzyżackim. Umiarkowany zwolennik reformacji. Utrzymywał przyjazne kontakty z Maurycym Ferberem. Współorganizator Gimnazjum Elbląskiego.
>> Or.SBWPKiZM, I, s. 5.
1564 – We Fromborku zm. urodzony w Gdańsku Jan Tymmermann (Czymmermann, Zimmermann), kanonik, kustosz warm. Studiował w Krakowie i Rzymie. Pełnił liczne funkcje w obrębie kapituły. Był delegowany do Rzymu celem uzyskania prowizji papieskiej dla bpa warm. M. Ferbera. Po jego śmierci był jednym z 4 kandydatów akceptowanych przez króla Zygmunta I na biskupstwo warmińskie.
>> Or.SBWPKiZM II, s. 193-194.
1575 – We Fromborku zm. Jan Hanow (Hannow, Hanovius), kan. warm. Studiował w Krakowie i Rzymie. Utrzymywał kontakty z duńskim astronomem T. Brahe, przyjaźnił się z M. Kromerem. Kościołowi w Skolitach k. Lidzbarka Warm. ufundował renesansowy tryptyk.
>> Or.SBWPKiZM I, s. 84.
1689 – W procesie o ateizm, który wytoczono Kazimierzowi Łyszczyńskiemu h. Korczak, wielokrotnemu posłowi ziemi brzesko-litewskiej, eksjezuicie, filozofowi i teologowi, przemawiał w Grodnie przed sejmem Rzeczypospolitej Obojga Narodów nuncjusz papieski Giacopo Cantelmo. Żądał poddania oskarżonego torturom, na co nie zgodziła się Izba. W dalszym ciągu procesu też najprawdopodobniej z inicjatywy nuncjusza padło żądanie przekazania K. Łyszczyńskiego papieżowi. I to żądanie nie spotkało się z przychylnością posłów. Nie zmienia to faktu, że po wielomiesięcznym procesie K. Łyszczyński został skazany na śmierć. Skazany został ścięty w Warszawie 3.03.1689 roku. Po wyrwaniu języka ciało spalono na stosie.
>> Now. KŁ, st. 30, 40, 69.
1728 – Biskup warmiński A.A.J. Szembek zabronił Żydom handlu, zarzucając im, że wywożą z Warmii szlachetne metale.
>> Sz.DW, s. 295.
1913 – Mieszkańcy Pisza witają cara Aleksandra. Na rynku wzniesiono obelisk powitalny wysokości 10 m z napisem: „Niech żyje oswobodziciel Europy, Aleksander Wielki”. Rada miejska wydała na cześć dostojnego gościa uroczyste przyjęcie. Car zamieszkał w najpiękniejszym domu w mieście, u rzeźnika Mischella. Car Aleksander opuścił miasto 26 stycznia.
>> Pisz, s. 132.
1879 – Zm. Adolf Jensen (ur. 12.01.1837), kompozytor niemiecki, kapelmistrz teatru niemieckiego w Poznaniu, później działał jako pianista i pedagog w Królewcu i Berlinie. Jego twórczość (styl romantyczny) cieszyła się znaczną popularnością.
>> WEP V, s. 271.
1880 – We Włosienicy k. Świecia ur. Aleksander Kamiński (zm. 14.12.1940 w Dachau), ziemianin, działacz społeczno-polityczny, poseł na sejm RP. Aby wzmocnić żywioł polski na Mazurach, z inicjatywy działaczy pomorskich nabył majątek Zimowo k. Mikołajek nad Śniardwami. Szczególnie aktywny w okresie plebiscytu, po przegraniu plebiscytu gospodarował w Turzy Wielkiej k. Działdowa.
>> Or.SBWMiP, s. 148-149.
1885 – Dekret bpa warm. sugerujący, by przygotowanie dzieci do pierwszej komunii odbywało się w dwóch grupach: dla dzieci polskich po polsku, a dla niemieckich – po niemiecku.
>> Chł.WGO, s. 23.
1886 – W Pruskiej izbie Posłów został zgłoszony wniosek (tzw. wniosek Aschenbacha) dotyczący dalszych zarządzeń antypolskich w szkolnictwie, gospodarce i administracji. Wniosek ten przedłożono w imieniu sejmowej większości (poparło go 246 posłów).
>> KMW 1984, s. 341.
1905 – Ur. Konstanty Ildefons Gałczyński, poeta, autor m.in. „Kroniki Olsztyńskiej”. Zm. 6.12.1953.
>> Kron. XX, s. 62.
1920 – W Warszawie posiedzenie Mazurskiego Komitetu Plebiscytowego. Postulowano pełną swobodę agitacji dla Polaków wraz z pełnym równouprawnieniem. Przewodniczący wspomnianego komitetu Juliusz Bursche m.in. powiedział: „Koalicja poczyni kroki i nie dopuści do zalewu terenu przez świeży element niemiecki, a nam umożliwi wszelką otwartą pracę, bez której plebiscyt byłby dla nas bez znaczenia”.
>> Wrzes. WiM, s. 244.
1929 – Ogłoszona została ordynacja regulująca podstawy prawne działania polskich szkół w Niemczech. Sprawą najtrudniejszą było zdobycie lokalu. Władze odmawiały wydzierżawienia pomieszczeń w budynkach urzędowych. A Polak, który wynajął lokal na polską szkołę, narażony był na szykany. Dużego samozaparcia trzeba było także, by posyłać swoje dziecko do szkoły polskiej. W najtrudniejszej sytuacji byli robotnicy, gdyż pracodawca (najczęściej był nim Niemiec) z zasady zwalniał osobę, która nie posyłała dzieci do szkoły niemieckiej.
>> Wrzes.Rp/WMiP, s. 207; Gęb. SiL, s. 5.
– Na pierwszym publicznym zebraniu zorganizowanym w Olsztynie przez NSDAP z udziałem prominentnego przedstawiciela Reichsleitung przemawia H. Himmler. W spotkaniu wzięło udział 400 osób.
>> KMW, s. 157.
1934 – W Gietrzwałdzie powstała pierwsza w Prusach Wschodnich polska świetlica.
>> WiM, s. 825.
1945 – 29 korpus pancerny ominął od zachodu Pasłęk i parł na północ, o 16.00 osiągnął Bogaczewo. Oddział wydzielony liczący 9 czołgów, straciwszy 3, przedarł się przez Elbląg i około godziny 21 osiągnął Zalew Wiślany w rejonie Jagodna, zajął obronę okrężną i bez łączności z dowódcą brygady czekał do 12.00 dnia następnego na przybycie sił głównych.
– Wojska radzieckie wyzwoliły Morąg, Gietrzwałd, Szczytno. W Lubawie przebywał marszałek Konstanty Rokossowski.
– W porcie królewieckim trwa załadunek sarkofagu feldmarszałka Hindenburga na zdezelowany lekki krążownik „Emden”. Trumna z prochami zwycięzcy spod Tannenbergu przywieziona została z mauzoleum olsztyneckiego; nad załadunkiem czuwał gen. Oskar von Hindenburg, syn feldmarszałka.
– Hitlerowcy podjęli próbę przerwania okrążenia i przebicia się z Prus Wschodnich na Zachód.
>> Sob.Om-m, s. 269-270, 168; Szczyt., s. 379; Nowe M., s. 127; Przekr. 1965 nr 1044/45, s. 5-6; Rocz. ZZiP, s. 56; Reim., s. 32; Thorw Wielka, s. 74; WiM 1972 nr 1, s. 5.