15 lutego

1009 – Na wschodnich granicach Prus poniósł męczeńską śmierć św. Brunon z Kwerfurtu.
>> Jasł. Grunw., s. 5.

1242 – Za pośrednictwem legata papieskiego Wilhelma z Modeny zawarta została między Elblągiem a Krzyżakami umowa o grunt pod budowę szpitala św. Duch i NMP Dziewicy. Był to pierwszy szpital zakonu w Prusach.
>> KMW 1971, s. 508.

1282 – Książe Pomorza Gdańskiego bezpotomny Mściwój II sporządził testament, nadając wszystkie podległe mu terytoria w dziedziczne posiadanie Przemysławowi II, księciu Wielkopolski. Donacja ta spowodowała dobrowolne połączenie odrębnych jednostek terytorialnych w jedną całość. Oryginał dokumentu nie dochował się do naszych czasów.
>> Rocz. Gd., 1923, VI, s. 1; Wań. Wal., s. 19–20.

1410 – Król czeski Wacław ogłasza w Pradze wyrok rozjemczy w sporze polsko-krzyżackim, obrażając przy tym Witolda w. ks. Litwy. Delegacja polska nie przyjmuje tego wyroku, jako stronniczego i ogłoszonego w języku niemieckim, zamiast po łacinie.
>> Ku. BpG, s. 203; Mack. Herezje, s. 231.

1454 – Do Krakowa dotarło wielkie poselstwo Związku Pruskiego, w którego skład m.in. wchodzili: Jan Bażyński, Augustyn z Szewy, Gabriel Bażyński oraz rajcy i burmistrzowie: Torunia – Rutger von Birken, Elbląga – Wawrzyniec Pilgrim, Braniewa – Jan Kal, Królewca – Jerzy Swach i Jan Meydeburg.
>> WiM zarys, s. 167.

1520 – Krzyżacy z Przezmarka dokonali wypadu na Dzierzgoń. Miasto zrabowano i spalono, wielu mieszkańców zabito, część wzięto w niewolę. Zamek dzierzgoński najprawdopodobniej ocalał.
>> Bis. WP, s. 117.

1521 – Kancelaria królewska przygotowała dokumenty oznajmujące o rozejmie w wojnie Polski z wielkim mistrzem krzyżackim. Rozejm miał trwać 4 tygodnie. Równocześnie król wystawił glejt wielkiemu mistrzowi Albrechtowi na podróż do Prabut /od 27.02–24.03.1521 r./, gdzie planowano z nim odbyć rokowania pokojowe.
>> Bis. WP, s. 434.

1563 – Iwan Groźny zajął Połock /stało się to w trakcie trwania sejmu piotrkowskiego/. Pojmanych Litwinów z rodzinami jako niewolników pognano na wschód, a dobra ich skonfiskowano. Wszystkich Żydów utopiono w Dźwinie. Natomiast czterech polskich rotmistrzów, którzy walczyli do ostatka, car zaprosił do własnego stołu „i po sobolim kożuchu złotogłowiem powleczonym darowawszy, częstował, i wolno ich – jak mówią kroniki – puścił ze wszystkimi rotami ich”. Groźny dawał do zrozumienia, że nie chciał wojny z Koroną.

1577 – Zniszczony został przez gdańszczan klasztor cystersów w Oliwie. Zniszczeniu uległa także biblioteka klasztorna.
>> Rocz. Gd. 1932, VI, s. 93.

1603 – Nuncjusz Claudio Rangoni relacjonuje, że przeciwnikami elektora na tajnej naradzie posłów i senatorów byli biskup krakowski kardynał Bernard Maciejowski i kasztelan poznański książę Janusz Ostrogski. Stanowili oni jednak mniejszość. Większość senatorów była za nadaniem elektorowi inwestytury, żądając jedynie podwyższenia sumy pieniężnej, którą zainteresowani powinni wpłacić do skarbu koronnego.
>> Janisz. RPaPK, s. 70.

1612 – W Krakowie zm. Kasper Pętkowski, jez., poeta. Nowicjat odbył w Braniewie, kształcił się w kolegiach jez. w Pułtusku, Poznaniu i Wilnie. Wykładał poetykę i jęz. grecki w Braniewie, Poznaniu i Wilnie. Był prefektem szkół w Jarosławiu, Krakowie, Toruniu i kapelanem wojskowym na Podolu.
>> Or. SBWPKiZM II, s. 75.

1617 – Kapituła warmińska rozważyła sprawę Macieja Rascha z Melzaku (Pieniężna), oskarżonego o rozpustę i publiczne zgorszenie. Kara: 3 lata banicji albo 100 grzywien w gotówce i publiczna pokuta w Wielki Czwartek.
>> Sz. DW, s. 405.

1645 – Elektor Fryderyk Wilhelm na prośbę „rady i sądu, gminy i mieszczaństwa” miasta Giżycka specjalnym aktem zezwolił na strzelanie do tarczy, zarządzając jednocześnie uwolnienie od podatków kolejnych królów kurkowych.
>> Toe., s. 263–264.

1649 – Elektor brandenburski jako książę Prus złożył w Krakowie przez posłów hołd lenny królowi polskiemu Janowi Kazimierzowi.
>> Rad. Pam., III, s. 191.

1700 – Władze w Królewcu zatwierdziły wilkierz cechowy dla giżyckich tkaczy.
>> Toe., s. 265.

1813 – Biskup warmiński Józef von Hohenzollern w okólniku gromi proboszczów parafii polskich (chodzi o dekanaty olsztyński, barczewski i jeziorański) za to, że chłopi uchylają się od służby w landszturmie. Biskup był zdania, iż „duchowieństwo w imię religii i nieszczęśliwej ojczyzny winno wzywać, aby żaden obywatel nie opuścił króla w nieszczęściu”.
>> KMW 1976, s. 233.

1858 – W Nidzicy zm. Fryderyk Wilimzig, kaznodzieja polsko-ewangelicki, red. /ur. 18.08.1788 w Dobie k. Węgorzewa/. Posługę duszpasterską sprawował w Srokowie k. Kętrzyna, w Księżym Lasku k. Szczytna. W l. 1827–1858 był proboszczem w Nidzicy. Redagował czasopismo „Nowiny o Rozszerzeniu Wiary Chrześcijańskiej” /1841–1855/.
>> Or. SBWMiP, s. 328-329.

1902 – Przestał wychodzić „Gazeta Ludowa” /Ełk/.
>> Cieś. PP, s. 87, 99.

1920 – Prezydium Rady Ministrów RP podjęło decyzję o rejestracji żołnierzy polskich z terenów plebiscytowych, utworzeniu Straży Mazurskiej i mianowaniu jej komendantem por. Jana Niemierskiego.
>> Staw. Pl., s. 508; KMW 1968, s. 454, 459; Or. SBWMiP, s. 116.

– Por. Jan Niemierski został mianowany komendantem Straży Mazurskiej. Myśl powołania tej tajnej organizacji powstała w listopadzie 1919 roku. Celem Straży Mazurskiej było przygotowanie na obszarze plebiscytowym miejscowej ludności do wystąpienia zbrojnego w obronie ludności polskiej.
>> Rocz. Dział. 1999, s. 34–35.

– W Olsztynie Polacy urządzili w sali Schlossgartenu /restauracja przy dzisiejszej ul. Okopowej/ pokaz przeźroczy popularyzujących malarstwo patriotyczne Jana Matejki.
>> WiM 1988, nr 18, s. 9.

1923 – Wojska polskie zgodnie z decyzja Ligi Narodów zajęły przyznany Polsce obszar pasa neutralnego na pograniczu litewskim.
>> Rusz. II, s. 228.

1933 – W Kętrzynie komuniści zorganizowali wiec antyfaszystowski.
>> Z dziejów, V, s. 18.

– Senat Wolnego Miasta Gdańska podjął decyzję o zastąpieniu polsko-gdańskiej policji portowej własnymi funkcjonariuszami.
>> Kron. XX, s. 461.

1934 – Maksymilian Golisz zorganizował pierwszą w Szczecinie drużynę ZHP.
>> Or. SBWMiP, s. 116.

1937 – Prezydent rejencji olsztyńskiej odmówił Sewerynowi Piątkowi zezwolenia na nauczanie. S. Piątek był nauczycielem w szkole polskiej w Nowej Kaletce i Chaberkowie, gdzie zastępował chorego Ryszarda Knosałę.
>> Fil. Wopt, s. 116–117.

1944 – Rada Ministrów RP w Londynie podjęła jednomyślnie uchwałę: „Rząd polski uważa za swój obowiązek stwierdzić, że zamiar przyznania części Prus Wschodnich wraz z Królewcem Rosji Radzieckiej jest sprzeczny z interesem państwa polskiego i ogranicza dotkliwie jego swobodny dostęp do morza”.
>> KMW 1992, s. 332–333.

1945 – Znany działacz mazurski Karol Małłek mianowany starostą działdowskim. Stanowisko to piastował do 3.08.1945.
>> Pisarze ol., s. 8.

Kalendarz Historyczny został sporządzony przez Bronisława Sałudę