1428 – Rada Dobrego Miasta sprzedała za 20 grzywien budę położoną przy ławie rzeźników. Przyrównując określenie „buda” do dzisiejszych wyobrażeń, byłby to pewnie stragan z żywnością i artykułami przemysłowymi.
>> Sz. DW, s. 291.
1456 – Krzyżacy nakazali Lubawie zapłacić olbrzymią na owe czasy kontrybucję 600 guldenów węgierskich. Była to kara za sprzyjanie Polakom.
>> Nowe M., s. 45.
1503 – Bp warm. Łukasz Watzenrode wydał zarządzenie, aby w celu dopilnowania porządku na kwartalnych zebraniach cechowych posyłać tam z rady strażników cechowych.
>> Sz. DW, s. 314–315.
1518 – Mikołaj Kopernik dokonał następującego zapisu w Łoźniku k. Elbląga: „Merten Scholcze objął 4 łany, z których ustąpił mu niezdolny do pracy Andres Eglof. Ma wykonać wszystkie zwyczajowe powinności. Działo się nazajutrz po św. Bryksjuszu”.
>> Kop. Lok., s. 49.
1520 – Dwie chorągwie pieszych i grupa konnych rozpoczęło oblężenie Dobrego Miasta. Krzyżacy, mimo że posiadali artylerię, nie zaskoczyli obrońców. Zakonni stracili 70 zabitych.
>> Bis. WP, s. 357; Sz. Ol., s. 80.
1525 – Książę Albrecht na czele oddziału złożonego z 300 jeźdźców wyprawił się do Natangii w celu ukarania tamtejszych przywódców powstania chłopskiego. We Frydlandzie stracono 2 osoby: pewnego chłopa i księdza Grzegorza Frenzla. Ksiądz został ścięty, a następnie poćwiartowany; jego członki zatknięto na pal i wystawiono na widok publiczny w Królewcu. W Bartoszycach zostali ścięci dwaj szynkarze. Podobny los spotkał dwóch powstańców w Bałdzie oraz szynkarza z Iławki. Ogólna liczba skazanych na śmierć wyniosła 50 osób. Według historyków niemieckich „w Niemczech chłopi nie zostali tak łagodnie ukarani”.
>> Zi. Powstanie, s. 141–142.
1530 – Cesarz Karol V wydał dokument unieważniający traktat krakowski z 1525 r., na mocy którego nastąpiła sekularyzacja zakonu krzyżackiego i poddanie przez byłego w. mistrza Albrechta księstwa pruskiego w polskie lenno. Ogłoszenie dokumentu było pierwszym etapem walki cesarstwa o zniesienie zależności terytoriów, dawniej krzyżackich, od Polski i przekazanie ich Krzyżakom niemieckim.
>> KMW 1968, s. 9.
1542 – Książę Albrecht, aby pozyskać przychylność szlachty i zdobyć dodatkowe kredyty na wyprawę wojenną, wydał tzw. „mały przywilej”, w którym zapewniał, że przy obsadzeniu wszelkich stanowisk w księstwie pierwszeństwo przed obcymi będą mieli ludzie miejscowi /oczywiście wywodzący się z rodzin szlacheckich/.
>> KMW 1964, s. 475–476.
1555 – Król Zygmunt August w Wilnie wystawił dokument, w którym uwolnił dom Kromerów w Bieczu od wszelkich publicznych ciężarów. Była to nagroda za zasługi położone przez Marcina Kromera w kancelarii królewskiej, za trudy ponoszone w zagranicznych legacjach, jak i za napisanie dzieła, po nowemu ujmującego historię Polski /„De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX”/.
>> KMW 1988, s. 251.
1605 – Rozpoczął obrady sejm księstwa pruskiego, na którym między innymi sprawami zostały odczytane listy króla polskiego Zygmunta III. W jednym z tych listów król polecał okazywanie posłuszeństwa elektorowi Joachimowi Fryderykowi jako nowemu kuratorowi, a w drugim monarcha polski zapraszał stany pruskie na uroczystości związane ze swoim ślubem z księżniczką Konstancją, córką arcyksięcia austriackiego Karola Habsburga.
>> Janisz. RPaPK, s. 118–119.
1608 – Na sejmie krajowym księstwa pruskiego stany wyższe sformułowały warunki, na jakich były gotowe poprzeć starania Jana Zygmunta o kuratelę. Oto niektóre z nich: kuratela winna być wykonywana zgodnie z przywilejami stanów i testamentem księcia Albrechta, sprawy sporne, jeżeli nie zostaną załatwione przez komisarzy króla polskiego, będą przekazywane na sejm polski i rozpatrywane w obecności delegatów typowanych przez stany księstwa pruskiego.
>> Janisz. RPaPK, s. 150.
1690 – Podpisany został trzeci, końcowy kontrakt na budowę kościoła w Świętej Lipce. Napisany on został w języku polskim i niemieckim. Stronami byli: księża Jan Szmid i Bartłomiej Sebastian Moeller oraz Jerzy Bartłomiej Ertli „mularz i mieszczanin miasta JKM Wilna”. Budowniczy zmarł w końcu 1692 r., nie otrzymał pełnej zapłaty. Nie wiadomo, kto budowę wykończył. Wiadomo jednak, że konsekracja świątyni odbyła się 15.8.1693 r.
>> Rocz. Ol. III, 1961, s. 124–126, 128–129.
1715 – Kapituła warmińska rozpatrzyła skargę Jana Jasińskiego o przywrócenie poddaństwa, jego żonie i dziesięciorgu dzieci. Najprawdopodobniej stawiał opór, gdyż skazany był na 10 imperiałów grzywny oraz sekwestr dobytku i narzędzi gospodarskich. Werdykt: sprawę zbada administrator komory olsztyńskiej, który ogłosi chłopa wolnym, jeżeli jego argumenty okażą się uzasadnione.
>> Sz. DW, s. 219–220.
1776 – W Dąbrównie k. Ostródy ur. Krzysztof Reinhold Haberkant /zm. ok. 1800 w Warszawie/, poeta paneg. Studiował w Królewcu. Był burmistrzem Gniewkowa k. Inowrocławia. Od 1790 r. w Warszawie, gdzie pracował jako urzędnik w pruskiej administracji. Tworzył w języku polskim panegiryki sławiące monarchów pruskich.
>> Or. SBWPKiZM I, s. 83.
1787 – W Barczewku na Warmii ur. Mateusz Grunenberg /zm. tamże 17.04.1863/, nauczyciel, autor i wydawca polskich podręczników, folklorysta i bibliofil. Samouk. Wyszkolił wielu nauczycieli dla polskich szkół parafialnych na Warmii. Grał na kilku instrumentach, założył kapelę wiejską.
>> Or. SBWMiP, s. 123.
1883 – Ukazał się w Ostródzie I-szy nr „Mazura”. Pismo redagowane było w Tylży przez Karola Sembrzyckiego. Przeznaczone dla ludu mazurskiego. Redaktor zapowiadał, że będzie pisał po polsku, „gdyż Mazurzy po polsku mówią”. Zastrzegał co prawda, że Mazurom język niemiecki jest potrzebny, ale w domu i kościele powinien w dalszym ciągu panować język polski.
>> Cieś. Pp, s. 62, 66; Choj. Szkice, s. 148; Kas. Sembrz., s. 55, 71, 78.
1898 – Cytat z tajnego raportu policyjnego: „…Założone w Ełku polskie czasopismo «Gazeta Ludowa» pod kierunkiem redaktora Bahrkego usiłowała mazurską ludność wiejską, szczególnie chłopów i tak zwanych «małych ludzi» skłonić do własnej, polskiej partii narodowej jako przygotowanie do nowych wyborów do Parlamentu…”.
>> Sys. Okruchy, s. 25.
1923 – W Sopocie zm. Johannes Gottfried Ferdynand Hassenstein, ur. 12.07.1843 r. w Gruenden, nauczyciel, kaznodzieja ewangelicki. Kształcił się w gimnazjum humanistycznym w Ełku. Teologię i filozofię studiował na Albertynie w Królewcu. W latach 1873–1882 był kaznodzieją w Biskupcu, a od 1882 duszpasterzował w Olsztynie, niosąc równocześnie religijną posługę ewangelikom w Nowej Wsi. Od r. 1895 otrzymał nominację na superintendenta, podlegały mu parafie w Olsztynie, Biskupcu, Bisztynku, Nowej Wsi, Reszlu, Jezioranach i Barczewie.
>> Chł. Lud., s. 46.
1933 – Aresztowano Kołodziejskiego, pracownika Banku Ludowego w Olsztynie, za zrywanie plakatów hitlerowskich.
>> Wak. Sześć, s. 78.
1937 – Edward Czyżewski konsul RP w Kwidzynie pisze do Ambasady Polskiej w Berlinie, proponując przez pewien czas rozsyłać 120–200 egzemplarzy „Gazety Olsztyńskiej” bezpłatnie na obszarze Powiśla, aby zachęcić do prenumeraty: „«Gazeta Olsztyńska» zyskała sobie na terenie bardzo duże poważanie i tylko należałoby przyzwyczaić ludzi do czytania i przełamać obawę narażania się władzom”.
>> Wak. GO, s. 442.
1943 – Rząd polski na uchodźstwie wystosował przed konferencją w Teheranie memorandum do rządu Wielkiej Brytanii domagając się, by jeszcze w czasie trwającej wojny zapadły międzynarodowe decyzje oznaczające „przyznanie Polsce Prus Wschodnich, Śląska Opolskiego oraz wyprostowanie i skrócenie polskiej granicy zachodniej”.
>> Wrzes. WiM, s. 354.
– W Warszawie został aresztowany Stanisław Kętrzyński, syn dra Wojciecha Kętrzyńskiego, historyk, dyplomata, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1940–1943 prowadził tajne nauczanie. Aresztowany razem z żoną, osadzony w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Po 1945 r. wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim i Warszawskim.
>> Or. SBWMiP 1963, s. 133–134.