11 stycznia

1386 – Panowie polscy witają Władysława Jagiełłę w Wyłkowysku. Niektórzy historycy twierdzą, że uroczystość ta jest równoznaczna z elekcją Jagiełły na króla Polski.

>> Mack. Herezje, s. 1969; Stab. Królowa, s. 164; Szaj. Jadwiga, III, s. 92.

1539 – z Fromborka Mikołaj Kopernik donosi bpowi warm. Janowi Dantyszkowi, że spełnił to, czego „żadnym prawem nie powinien był ani nie mógł zaniedbać”, i dodaje, iż uczynił przez to zadość upomnieniom adresata. Dla wyjaśnienia trzeba dodać, że bp Dantyszek monitował dra Mikołaja, żądając oddalenia gospodyni Kopernika Anny Schilling, którą to niewiastę, acz niechętnie, wielki astronom musiał odesłać do jej rodzinnego Gdańska.

>> Bis.RC, s. 183.

1799 – Edykt króla pruskiego grożący chłopom, że w przypadku niewywiązywania się z obowiązków szarwarkowych na rzecz domen zostaną zastosowane bardzo ostre restrykcje (usunięcie z gospodarstw). Niepokoje na wsi miały związek z ogólną sytuacją w Europie po rewolucyjnych wydarzeniach we Francji. Na Warmii przeciw szarwarkom m.in. protestowali chłopi Wójtowa i Silic, jak również Kawkowa, Woryt, Pupek, Sząbruka, Uniszewa, Gutkowa, Wołowna i Redykajn.

>> KMW 1957, s. 144.

1825 – W Biskupcu Reszelskim wybuchł pożar, który strawił znaczną część miasta pozostałą po pożodze, która szalała tu w kwietniu poprzedniego roku. Miasto było naprawdę w trudnej sytuacji. Jeszcze nie otrząsnęło się po wojnie lat 1806-1807; klęska następowała po klęsce, susza 1811, przemarsze Wielkiej Armii w 1812 roku, wojna z lat 1813-1815. Oto fragment zapisków w aktach magistrackich: „Większość mieszkańców żywi się zielskiem… ludzie wyzbyli się wszystkiego, chodzą na półnago… wielu nie ma nawet koszuli… nędza jest tak wielka, że miasta ponosi koszty pogrzebów”.

>> Bis., s. 75.

1849 – Wychodząca w Królewcu „Neue Koenigsberger Zeitung” protestuje przeciw wznoszeniu w Berlinie monumentalnych budowli z podatków, które są ściągane z mieszkańców Prus Wschodnich, gdy równocześnie stan dróg i mostów na terenie prowincji wschodniopruskiej przedstawia tak wiele do życzenia.

>> Choj. WiM, s. 343.

1864 – Nadprezydent prowincji Prusy Wschodnie wydał instrukcję, w myśl której przekraczający granicę powstańcy polscy byli wydalani z powrotem do Królestwa, jeżeli należeli do wyższej „klasy”. Natomiast powstańcom klas niższych na ogół pozwalano na pobyt w Prusach Wschodnich, o ile stosowali się do obowiązujących tu przepisów.

>> Szos.PW, s. 254.

1917 – Ignacy Paderewski przekazał prezydentowi Stanów Zjednoczonych memoriał, w którym wypowiadał się za przekazaniem Polsce Prus Wschodnich.

>> Wrzes,WiM, s. 179-180.

1920 – Prezes rejencji olsztyńskiej von Oppen wystosował list pożegnalny do burmistrza Działdowa, które bez plebiscytu w traktacie wersalskim przyznane zostało Polsce.

>> Dział., s. 178.

1921 – Centralny Komitet Związku Polaków w Prusach Wschodnich ustanowił Kazimierza Jaroszyka kierownikiem redakcji „Gazety Polskiej” (wychodziła w Kwidzynie), „Gazety Olsztyńskiej” wraz z dodatkami „Gospodarz” i „Gość Niedzielny”. Związek Polaków zawarował sobie równocześnie prawo wpływania na kierunek polityczny podległych mu pism. Oficyna Pieniężnego przejęła wszystkie inicjatywy wydawnicze ruchu polskiego w Prusach Wschodnich.

>> KMW 1986, s. 169; Wak.GO, s. 236; Chł.SP, s. 58.

1940 – W obozie koncentracyjnym Sachsenhausen zm. aresztowany przez hitlerowców wraz z innymi profesorami Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Michał Marian Siedlecki, pierwszy rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Był on specjalistą biologii mórz i oceanów. Ur. 8.9.1873 w Krakowie.

>> WiM 1989, nr 4, s. 6; WEP X, s. 496.

– Również w Sachsenhausen zm. Franciszek Sarnowski, nauczyciel, działacz młodzieżowy. Urodził się 4.10.1911 w Skajbotach na Warmii. Kierownik szkoły pols. w Wielkich Podmoklach (Ziemia Babimojska). Członek władz naczel. ZHP w Niemczech.

>> Or.SBWMiP, s. 280.

1940 – W Szpęgowskim Lesie k. Starogardu rozpoczął się II etap masowego mordu na pacjentach zakładu psychiatrycznego w Kocborowie. Ogółem zginęło około 2000 chorych 10 narodowości. Ofiary zwożono z całego Pomorza i Prus Wschodnich. Sz.L. był ponadto w latach 1939-45 miejscem straceń około 5000 osób spośród inteligencji i działaczy polonijnych. Masowych egzekucji dokonywał Wehrmacht i Selbstschutz.

>> WEP XI, s. 243.

Kalendarz Historyczny został sporządzony przez Bronisława Sałudę