1257 – Książę kujawski Kazimierz zawarł we Włocławku pokój z zakonem, „w którym definitywnie wyrzekł się teraźniejszych i przyszłych – zdobytych przy użyciu oręża lub inną sprawiedliwą drogą – posiadłości krzyżackich, w szczególności Ziemi Sasińskiej. Również książę Siemowit /mazowiecki – BS/ uznał obecne i przyszłe zdobycze krzyżackie”.
>> Toe., s. 57–58; KMW 1982, s. 291; KMW 1992, s. 28.
1328 – Ojciec Święty zawiesił klątwę, jaką był obłożony Zakon krzyżacki. Zawieszenie interdyktu miało trwać tylko do najbliższych świąt Wielkiejnocy. Po upływie tego terminu papież osobną bullą przedłużył termin zawieszenia do dnia 01.09.1329 r. Klątwa, o której mowa, dotyczyła nieterminowego wywiązywania się Krzyżaków z finansowych zobowiązań wobec Watykanu /świętopietrze/.
>> Długopol., s. 261.
1329 – Henryk Wogenap dokonał w Rzymie częściowego rozliczenia diecezji warmińskiej z serwicjów papieskich. W zachowanym dokumencie tytułowany on już jest mianem „episcopus”, co oznacza, że przed 4.8.1329 został on wyświęcony na bpa Warmii.
>> Achr., s. 30.
1345 – Bracia Mieleszen i Wolfshain /Prusowie/ otrzymali 30 łanów dla założenia nad jeziorem Wulpińskim /Tomaszkowskim/ osady, która w okresie późniejszym nazwana została Tomaszkowo. W tym samym dniu wystawiony został dokument lokacyjny dla wsi Warkały.
>> Sz. Ol., s. 31.
1386 – Wielki mistrz krzyżacki Konrad Zoellner von Rotenstein wystawił przywilej miejski dla osady Heinrichswalde. Na cześć wielkiego szpitalnika i komtura elbląskiego Siegfrieda Walpota von Bassenheima miasto to przyjęło nazwę Bassenheim, czyli jak się wkrótce przyjęło pisać Passenheim /Pasym/.
>> Toe., s. 114; Szczyt., s. 76–77.
1392 – W Ostrowie zawarta została ugoda między Witoldem a Jagiełłą. Ustalono, że Witold będzie rządził Litwą, uznając króla Władysława za zwierzchnika. Witold odtąd miał używać tytułu „Magnus Dux Lithuaniae”, a Jagiełło: „Supremus Dux Lithuaniae”.
>> Mack. Herezje, s. 191–193, 194; Jasien. Polska J., s. 85.
1432 – Komtur toruński rozpuścił pospolite ruszenie zwołane pod Brodnicę. Rycerstwo stało pod tym miastem przez 4 tygodnie i burzyło się. Był to wyraźny bierny opór wobec władzy krzyżackiej. Z Mazowsza donosili szpiedzy, że wśród rycerstwa chełmińskiego są tacy, co gotowi szukać innego pana i radzą sposobić zamki przeciw Krzyżakom.
>> Gór. PkwP, s. 165.
1453 – Aby zabezpieczyć się przed zbrojnym wystąpieniem opozycji antykrzyżackiej /związkowcy zwołali do Grudziądza zbrojny zjazd w dniu 10.8.1453/, w. mistrz zarządził pośpieszne zbrojenie zamków, a komturom wydał polecenie, by starali się zjednać szlachtę.
>> Gór. PkwP, s. 213.
1455 – Przez dwa dni wojska komtura elbląskiego Henryka Reuss von Plauena szturmowały Sępopol. Miasto obroniło się, jednak Krzyżacy odstępując spalili przedmieścia, młyn i spichlerz.
>> Hryc. Bart., s. 122.
1508 – Na sejmiku w Królewcu wolni Prusowie protestowali przeciw traktowaniu ich jak zwykłych chłopów, co wyrażało się zmuszania ludzi tej warstwy do odrabiania pańszczyzny, a dotychczas jako wolni zobowiązani byli tylko do służby wojskowej.
>> Zi. Powstanie, s. 67.
1525 – Zbuntowani chłopi sambijscy wystosowali list do starosty z Waldau, Bernarda Schluechterera, w którym piszą: „My, chłopi, wyznawcy św. Ewangelii zawiadamiamy was, i prosimy, byście zechcieli wydać nam szlachtę, która się u was znajduje /…/ Chcemy i pragniemy mieć za panów tylko Boga i naszego najmiłościwszego księcia pruskiego, poza tym nie uznajemy żadnej władzy. Ponieważ Bóg wszystkich nas jednakowo stworzył, zbawił i obiecał jedno Królestwo, nie chcemy mieć żadnej szlachty nad sobą”.
>> Zi. Powstanie, s. 113.
1589 – Zm. Hieronim Jan Chodkiewicz, marszałek Wielkiego Księstwa Litewskiego. Był jednym z ważnych inicjatorów powstania Akademii Wileńskiej. „Przyjaciel nauk i ludzi uczonych”.
>> Maryl. Wspom., s. 164.
1627 – Elektor Jerzy Wilhelm bawił w Romintach.
>> Toe., s. 176.
1628 – Elektor Jerzy Wilhelm przebywa w Szczytnie /w obu tych miejscowościach znajdowały się zameczki myśliwskie, być może celem tych wizyt było polowanie – BS/.
>> Toe., s. 176.
1738 – Bp warm. Krzysztof Andrzej Jan Szembek w urzędowym piśmie do swego wójta stwierdził, że zaciągnąć się do obcej armii nie mogą jedynie ci, którzy z racji otrzymanej ziemi na mocy przywileju lokacyjnego zobowiązani są do służby w wojsku księstwa warmińskiego. W tym czasie żołnierkę traktowano jako odpłatną, czasowo określoną usługę.
>> Sz. DW, s. 321.
1744 – Król pruski wydał reskrypt dotyczący ograniczeń w handlu z Warmią. W oparciu o ten dokument Królewiec utrudniał np. handel chlebem, który jak się okazuje, był wówczas chodliwym produktem eksportowym Warmii.
>> KMW 1972, s. 544.
1863 – Najprawdopodobniej w Miłomłynie zm. Heinrich Jacob Schirrmacher /ur. 1.11.1800/, ks. ewangel. Studiował w Królewcu. Był proboszczem w Gietrzwałdzie k. Ostródy i w Ostródzie. Przez krótki czas zarządzał diecezją ostródzką. Ostatnie 8 lat swego życia pracował w parafii miłomłyńskiej.
>> KMW 1996, s. 575.
1873 – W Czerninie k. Sztumu ur. August Donimirski /zm. 10.3.1952 w Lęborku/, ziemianin, płk WP, działacz niepodl. na Pomorzu i Powiślu. Studiował w Berlinie. Uczestnik powstania wielkopolskiego. Komendant polskiej straży plebiscytowej na Powiślu. W okresie międzywojennym piastował ważne funkcje w WP. Po przejściu w stan spoczynku nie mógł powrócić na Powiśle. Podczas okupacji hitlerowskiej ukrywał się na obszarze Gen. Gub.
>> Or. SBWMiP, s. 89–90.
1879 – W Poznaniu ur. Bernard Gabrielewicz /Gabryelewicz/, zm. 20.11.1903 tamże, zecer, dziennikarz. Redagował „Gazetę Ludową” w Ełku i w Szczytnie.
>> Or. SBWMiP, s. 104.
1892 – W Worytach k. Olsztyna ur. Antoni Bolesław Lewandowski, kupiec, działacz polit. Przed 1939 r. mieszkał w Bydgoszczy, gdzie był czł. Rady Miejskiej. Dwukrotnie był wybierany na posła na sejm RP. Działając w Zrzeszeniu Rodaków z Warmii, Mazur i Ziemi Malborskiej, domagał się likwidacji majątków niemieckich na Pomorzu w celu przydzielenia ziemi uchodźcom plebiscytowym z Prus Wschodnich. Dalsze jego losy nie są znane.
>> Or. SBWMiP, s. 184.
1903 – W Sielcu k. Płońska ur. Kazimierz Piekut /zm. w Olsztynie 12.3.1955/, poeta. Współzałożyciel i stały współpracownik „Słowa na Warmii i Mazurach”. Wiersze drukował od 1927 r., ich wybór ukazał się pośmiertnie pt. „Wyspa czarnych aniołów”. Znaczna część jego twórczości ma związek z Warmią i Mazurami.
>> Or. Twórcy, s. 134; OBL, s. 80.
1903 – W Sielcu k. Płońska ur. Kazimierz Piekut. Poeta, współpracownik „Słowa na Warmii i Mazurach”. Zm. w Olsztynie 12.03.1955 r.
>> Chł. Lud., s. 90.
1906 – W Wielkim Mędromierzu k. Tucholi ur. Dominik Ochendal, nauczyciel wf. Studiował w Warszawie. W latach 1935–1937 był koordynatorem polskich kół sportowych w Niemczech i kierownikiem referatu wf Zw. Polaków w Olsztynie. W okresie 1938–39 był nauczycielem wf w gimn. polskim w Bytomiu. Więziony w Sachsenhausen i Oranienburgu oraz pół roku w więzieniu berlińskim. Po 1945 r. pracował w woj. urzędach Wrocławia, Koszalina i Szczecina, zajmując się wych. fiz. i przysposobieniem wojskowym. Po 1951 r. przez ponad 20 lat prowadził studium wf na Uniwersytecie Warszawskim, a po przejściu na emeryturę w Tow. „Polonia” opiekował się polską młodzieżą z zagranicy.
>> Or. SBWMiP, s. 235.
1916 – W Wilnie ur. Eugeniusz Paukszta, pisarz. Autor licznych powieści i opowiadań związanych tematycznie z zachodnimi i północnymi ziemiami Polski. Zm. 20.05.1975 w Inowrocławiu.
>> WEP VIII, s. 527; Współcześni, VI, s. 278.
1920 – Wojska polskie opuściły Ostrołękę. Coraz bardziej widoczny staje się fakt głębokiego oskrzydlania sił polskich przez Armię Czerwoną.
>> Ter. Z dziejów, s. 109.
1928 – Przedłużenie umowy dotyczącej polskiej obecności na Westerplatte. Policji gdańskiej i urzędnikom celnym przyznano prawo wstępu na wyspę z daleko idącymi ograniczeniami. Wykluczeniem pobytu przedstawicieli władz Gdańska podczas wyładunku i przewozu materiałów wybuchowych.
>> Rocz. Gd. 1956–1957, XV–XVI, s. 321; Cies. PMW, s. 31.
1935 – Bank Słowiański otrzymał pozwolenie na rozpoczęcie budowy polskiego gimnazjum w Kwidzynie.
>> Łuk. IV, s. 190.
1936 – Ukazało się zarządzenie ministra spraw wewnętrznych Rzeszy o zmianie na niemieckie polskich nazw i nazwisk w Prusach Wschodnich.
>> So. Cp, s. 259.
1939 – Władze niemieckie wprowadziły obostrzenia ograniczające swobodę poruszania się uczniów i personelu pedagogicznego polskiego gimnazjum w Kwidzynie. Zabroniono urządzania wycieczek i chodzenia grupami, noszenia aparatów fotograficznych. Nie wolno było też wydalać się poza obręb miasta.
>> KMW 1961, s. 609; Wrzes. Rp/WMiP, s. 400–401.
1945 – Wojska radzieckie opuszczają Olsztyn. Podczas uroczystości pożegnalnej prezydent miasta wręczył komendantowi wojennemu, pułkownikowi Szumskiemu, dyplom honorowego obywatela m. Olsztyna. W dalszym ciągu pozostały w mieście oddziały łączności, które stacjonowały tu jeszcze w latach pięćdziesiątych.
>> Łuk. Ol., s. 18; Szos. Dzieje, s. 168; Szkice Ol., s. 315.