24 marca

1384 – Dziedziczny sołtys Jan, ksiądz diecezji warmińskiej, chcąc lepiej spełniać obowiązki związane ze swoim powołaniem, odsprzedał miastu Lidzbark Warm. swój folwark wraz z całym inwentarzem żywym i martwym. Ks. Jan był synem niejakiego Wilko, który w r. 1357 również sprzedał temuż miastu część swej podlidzbarskiej posiadłości.
>> Sz. DW, s. 272.

1415 – Król Władysław Jagiełło wydał Polakom i Litwinom pozwolenie na spławianie drzewa i popiołów w okresie rozejmu „Strugami po Wiśle i Niemnie” do portów pruskich.
>> Wap. I, s. 383.

1435 – Andrzej Ruperti uzyskał licencjat teologii na uniwersytecie w Lipsku. Już w następnym roku wykładał teologię w Bolonii. Po powrocie przebywał w Toruniu i Gdańsku. Był jednym z najczynniejszych dyplomatów zakonu krzyżackiego drugiej ćwierci XV w. „jednym z tych, którzy nieoględnie operując prawem kanonicznym przeciw skargom poddanych zakonu na nadużycia przygotował zbrojne powstanie ludności przeciw zakonnym panom”.
>> KMW 1989, s. 7–8.

1438 – W Elblągu odbył się zjazd rycerstwa i przedstawicieli miast, którego celem było przeciwdziałanie ograniczeniom przywilejów nadanej wcześniej przez zakon krzyżacki. Opór przyniósł częściowy sukces antykrzyżackiej opozycji.
>> Gór. PkwP, s. 172; WiM zarys, s. 158.

1455 – Wybuchła antykupiecka i antypolska rewolta rzemieślników Starego Miasta Królewca. Rada miejska została obalona, gmin przejął klucze bram miejskich i ratusza. Zbuntowani zdobyli magazyny broni.
>> KMW 1992, s. 234; WiM zarys, s. 171.

– Cesarz rzuca klątwę na antykrzyżacki Związek Pruski.
>> Achr., s. 67.

1529 – Zm. Jan Zambocki /ur. ok. 1480 na Mazowszu/, sekretarz króla Zygmunta I Starego, agent księcia Albrechta. Z ramienia króla polskiego posłował do Prus i cesarza, gdyż znał dobrze język niemiecki. Prowadził rozmowy ze stanami pruskimi i bpem warmińskim. Był płatnym informatorem w. mistrza a potem księcia Pruskiego Albrechta /od 1526/.
>> Or. SBWPKiZM, II, s. 220–221.

1530 – Na sejmie koronacyjnym małoletniego Zygmunta II Augusta arcybiskup gnieźnieński Jan Łaski wystąpił przeciw odrębności Prus, stwierdzając, że ziemie należące do Prus Królewskich i część ziem Prus Książęcych to ziemie historycznie polskie, że Prusacy i Polacy to jeden lud, że Prusy i Polska to jedno ciało. Atak arcybpa nie przyniósł rezultatów. Dla króla korzystniejsze było bowiem trzymanie stanów pruskich w ciągłej obawie przed likwidacją ich przywilejów niż ich faktyczna likwidacja.
>> Mał. DcP, s. 74.

1568 – Król Zygmunt II August powołał Komisję Morską. Jej celem była obrona wybrzeża, pomorskich i pruskich portów oraz zabezpieczenie królewskiego prawa do władztwa nad Bałtykiem. Prezesem wspomnianej komisji został kasztelan gdański Jan Kostka. Jego siedzibą był dom królewski i Gdańsku.
>> KMW 1995, s. 223.

1572 – Z deklaracji podatkowej miasta Olsztyna można się dowiedzieć, że na Warmii realizacja zobowiązań podatkowych na rzecz skarbu koronnego przebiegała opornie /opóźnienia w porównaniu do województw pruskich/.
>> KMW 1984, s. 402, 410–411.

1573 – Bp pomezański Georg Venediger postuluje, by szkoły w Prabutach, Zalewie, Nidzicy, Olsztynku, Pasymiu i Ełku zreorganizować, tak by ich absolwentom zapewnić prawo wstępu na studia uniwersyteckie.
>> Toe., s. 210.

1613 – Na sejmiku w Lidzbarku Warm. przedstawiciele stanów Warmii prowadzili pertraktacje, dotyczące kontrybucji na rzecz nieopłaconych wojsk koronnych powracających z wojny. Ostatecznej decyzji w tej sprawie nie podjęto, uchwalono natomiast kwoty na werbunek piechoty i jazdy, które to siły mogłyby bronić księstwo warmińskie przed najazdem skonfederowanych żołnierzy polskich.
>> KMW 1983, s. 415.

1734 – Wojska rosyjskie podjęły pierwsze próby szturmowania Gdańska, w którego murach schronił się król Stanisław Leszczyński.
>> Lesz. Opis, s. XXX.

1785 – W Reszlu na Warmii ur. Józef Koriot /Koriott, Koryot/, zm. 25.03.1855 w Warszawie, gen. rosyjski, topograf wojskowy, kartograf.
>> Or. SBWMiP, s. 164.

1886 – Do biura Komisji Szkolnej Sejmu Pruskiego wpłynęła podpisana przez 3435 Warmiaków, posiadających dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym. Domagano się przywrócenia języka polskiego w szkołach. Wspomnianą petycję po odbyciu otwartej debaty parlamentarnej odrzucono 13.05.1855 r.
>> KMW 1984, s. 345; KMW 1987, s. 206.

1901 – W Tejstymach k. Biskupca Reszelskiego ur. Hannus Radau, pisarz niemiecki. Seminarium nauczycielskie skończył w Braniewie. Jego matka ilustrowała kalendarze mazurskie wydawane przez Juliusza Pohla. Krótko pracował w westfalskich kopalniach, potem służył w Grenzschtzu. Od 1921 r. w szkolnictwie. Rzeźbił w drewnie. W 1943 r. wcielony do Wehrmachtu. W 1945 roku podjął pracę w szkole w Itzehoe /Szlezwik-Holsztyn/, gdzie zm. 18.12.1960 r. Pisał wiersze, słuchowiska radiowe i książki dla dzieci. W słuchowisku „Nehrungsstrasse” /Ulica nad Mierzeją/ podjął temat ucieczki ludności z Prus Wschodnich przed wkroczeniem Rosjan w 1945 r.
>> Chł. Pr. Wsch., s. 64.

– We wsi Ruś k. Olsztyna ur. Antoni Neuman /Neumann/, nauczyciel, działacz społ.-ośw. /zm. w Olsztynie 20.08.1974 r./.
>> Or. SBWMiP, s. 224.

1903 – Ur. Adolf Butenadt, niemiecki biochemik, prof. chemii organicznej na politechnice w Gdańsku oraz na uniwersytetach w Tybindze i Monachium. Otrzymał w 1939 r. nagrodę Nobla, za dokonanie syntezy testosteronu /główny hormon męski/.
>> WEP, II, s. 245.

1920 – Międzynarodowa komisja Plebiscytowa podjęła decyzję o wydaleniu z Olsztyna nadburmistrza Georga Zuelcha i szefa policji mjra Oldenburga, którzy demonstracyjnie nie wzięli udziału w uroczystości ponownego zawieszenia zbeszczeszczonej polskiej flagi na budynku olsztyńskiego konsulatu RP. Wymienieni wcześniej odmówili wyrażenia polskiemu konsulowi ubolewania z powodu wspomnianego incydentu, za co natychmiast ukarani zostali zawieszeniem w czynnościach służbowych.
>> KMW 1983, s. 462.

1922 – Sejm RP uchwalił akt zjednoczenia Litwy Środkowej z Polską /Litwa Środkowa powstała w wyniku „samowolnego” zajęcia Wileńszczyzny przez wojska dowodzone przez gen. Lucjana Żeligowskiego – 9.10.1920 r./.
>> Ter. Z dziejów, s. 158; WEP, XII, s. 852; Kron. XX, s. 288, 289.

1929 – W Wilnie ur. Stanisław Szostakowski, prof. Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie /zm. 7.05.1994 r. w Olsztynie/.
>> KMW 1994, s. 481–482.

1942 – Król bułgarski Borys w Wilczym Szańcu u Hitlera /Gierłoż k. Kętrzyna/.
>> KMW 1971, s. 121.

1945 – Ruszył „parowy walec” marsz. Aleksandra Wasilewskiego, którego celem było zepchnięcie do Zalewu Wiślanego niemieckich wojsk zamkniętych w „worku”, pozbawionych łączności bezpośredniej z Sambią na wschodzie i Przymorzem na zachodzie. Zdobyto silnie umocnioną Świętą Siekierkę.
>> Rocz. Ol. V, 1963, s. 193; WiM 1972, nr 1, s. 5.

– Trwają zacięte walki w Gdańsku. Niemiecka żandarmeria polowa wiesza uchylających się od walki.
>> Throw. Wielka, s. 154.

– W Olsztynie rozpoczął pracę dr Stanisław Flis i objął stanowisko dyrektora szpitala PKP. Funkcję tę pełnił nieprzerwanie do przejścia na emeryturę /1969/.
>> Rocz. Med. Ol., s. 46.

Kalendarz Historyczny został sporządzony przez Bronisława Sałudę