16 stycznia

1243 – Odsunięcia bpa Chrystiana od władztwa w Prusach. Jego władza została ograniczona do jednej diecezji, którą według uznania sam mógł wybrać. Stało się to na mocy decyzji legata papieskiego Wilhelma, sprzyjającego Krzyżakom.

>> KMW 1967, s. 479.

1442 – Do Lidzbarka przybyli zbuntowani chłopi z komory Pieniężno, prosząc bpa Franciszka Kuhschmaltza o darowanie win. Biskup wybaczył im, lecz musieli przeprosić w. mistrza, a za szkody wyrządzone kapitule: musieli wpłacić 200 grzywien oraz dać po 1 kogucie z każdego łanu.

>> Zi. Powstanie, s. 52-53.

1550 – Bp warm. Tiedemann Giese sporządził testament, w którym wyraził życzenie, by został pochowany wśród swoich poprzedników na tronie warmińskim. Istnieje domniemanie, że jego ciało zostało złożone pod chórem katedry fromborskiej.

>> KMW 1984, s. 456.

1776 – W Królewcu zm. Jakub Henryk Liedert (ur. 15.3.1697 w Królewcu), prawnik, bibliofil. Czynny w życiu kulturalnym i naukowym swego rodzinnego miasta. Był znanym zbieraczem różnego rodzaju dokumentów dotyczących Polski, Inflant i Prus.

>> Or.SBWPKiZM II, s. 14.

1812 – W Królewcu zm. Stefan Wannowski (ur. 20.2.1745 w Ostaszynie k. Nowogródka), kazn. pol. ewang., tłumacz i pedagog. Na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą wpisał się jako „Polonus” i uzyskał tam doktorat z teologii. Był ostatnim pastorem polskiej reformowanej gminy w Królewcu. Tłumaczył na język polski pieśni relig. Przełożył na język pol. i wydał „Kancjonał do używania przy nabożeństwach w Królewskich Pruskich Ziemiach”.

>> Or. SBWPKiZM II, s. 199.

1867 – W Piszu zm. Gotfryd Schultz (Schulz) ur. 25.12.1791 w Piszu, kazn. polsko-ewang., tłumacz literatury rel. dla Mazurów. Popierał germanizację Mazurów, ale wydawał dla nich polskie książki. Był również red. i wyd. czasop.: „Polsko-Ewangelicki Tygodnik Gminny” i „Polsko-Ewangelicki Poseł Kościelny”.

>> Or.SBWMiP, s. 282; KMW 1993, s. 413-429.

1920 – Do Działdowa znajdującego się jeszcze w rękach niemieckich przybył polski oficer łącznikowy z oddziałów, które dnia następnego miały przejąć miasto. Polacy budowali bramy triumfalne, szyto biało-czerwone flagi.

>> Dział., s. 178; Rocz.Dział., s. 11.

1929 – Związek Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech podjął uchwałę zawierającą krytykę prawodawstwa republiki weimarskiej dotyczącego szkolnictwa polskiego. Możliwość otwierania polskich szkół prywatnych uznano za istotne ograniczenie, żądano publicznych polskich szkół powszechnych, których koszt utrzymania pokrywałoby państwo.

>> Wrzes. Rp/WiMP, s. 209.

1938 – Na sejmiku IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, odbywającym się w Olsztynie, przemawiał jako delegat Okręgu Mazurskiego tej organizacji poeta Jan Dopatka z Klonu. Wkrótce nasiliły się napady bojówek hitlerowskich na jego dom. W obawie o własne bezpieczeństwo musiał uciec do Szczytna.

>> Or.SBWMiP, s. 94; WiM 1989 nr 11, s. 9.

1945 – Na ulicach Olsztyna pojawiły się plakaty: „Alles gegen den Feind! Ostpreussen in Gefahr!” (Wszyscy przeciw wrogowi. Prusy Wschodnie w niebezpieczeństwie). Ogłoszenia potwierdziły szeptem kolportowane wiadomości o przerwaniu frontu. Volkssturm (pospolite ruszenie) wymaszerował z miasta. Jego oddziały rozlokowały się w okolicznych wsiach.

>> Łuk.Ol.

– Dowódca Grupy Armii gen. Reinhardt zwrócił się wieczorem do szefa sztabu wojsk lądowych z propozycją wycofania 4 armii polowej celem wyrównania linii frontu.
Przełomowy dzień dla wojsk 2 Frontu Białoruskiego: wprowadzone do bitwy korpusy pancerne i zmechanizowane przeszły do pościgu. 5 armia pancerna gwardii grupowała się w rejonie Makowa, by uderzyć w kierunku Mławy i Lidzbarka Welskiego.

>> Sob.Om-m, s. 289, 220

– Panika ewakuacyjna w porcie Piława

>> Thorw.Wielka, s. 112.

Kalendarz Historyczny został sporządzony przez Bronisława Sałudę