13 lutego

1416 – Na soborze w Konstancji w sporze polsko-krzyżackim strona polska udowodniła, że w bitwie grunwaldzkiej wojownicy zakonni uderzyli pierwsi. Krzyżacy nie zakwestionowali tego stwierdzenia. Było to istotne, gdyż napastnik uznawany był za winnego rozlewu krwi.
>> KMW 1966, s. 162.

1424 – Prepozyt kapituły warm. Franciszek Kuhschmalz wybrany bpem warm.
>> Achr. PBW, s. 59.

1444 – Akces do Związku Pruskiego zgłosiły: Nidzica, Działdowo i Olsztynek.
>> WiM zarys, s. 160.

1454 – Siły Związku Pruskiego zdobyły zamek krzyżacki w Rastenborku /obecnie Kętrzyn/.
>> WiM zarys, s. 170.

1455 – Sławko z Wierzburga poddał Krzyżakom bez walki zamek w Działdowie. W pobliżu znajdował się wówczas Czech Jan Kolda ze swoim oddziałem. Miał on z upoważnienia króla polskiego objąć Działdowo i okolicę. Błyskawicznie podjął decyzję. Podał się za wysłannika komtura ostródzkiego, wpuszczony na zamek, wyciął w pień krzyżacką załogę, a zwolenników zakonu wziął w niewolę.
>> Dział., s. 69.

1511 – Margrabia Brandenburski Albrecht /siostrzeniec króla polskiego Zygmunta I/ został uroczyście uznany Krzyżakiem. Obecni przy obłóczynach pełnomocnicy zakonu złożyli zapewnienie, że zostanie wybrany wielkim mistrzem.
>> KMW 1967, s. 50.

1619 – W Braniewie zm. Wawrzyniec Bojer /Boyer, Boierus/, Szwed, jezuita, poeta, pedagog. Kształcił się w Braniewie i Krakowie. W Braniewie wykładał poetykę, matematykę, teologię.
>> Or. SBWMiP, 1963, s. 29.

1620 – W Królewcu odbyło się zebranie landratów. Wyrazili oni protest przeciwko wpływom radców brandenburskich na sprawy Prus Książęcych. Wystąpiono także przeciw kalwinizmowi na obszarze księstwa.
>> KMW 1962, s. 158.

1664 – W Reszlu zm. Andrzej Kilinger, prowincjał litewskiej prowincji, teolog. Był synem burmistrza z Ornety. Studiował w Wilnie i w Rzymie. W Braniewie wykładał teologię. Był spowiednikiem i teologiem bpa Jana Alberta Wazy. Podobne funkcje sprawował przy królewiczu Karolu Ferdynandzie bpie płockim, bracie króla Władysława IV. Piastował także funkcję rektora kolegium w Braniewie i w Reszlu /dwukrotnie/.
>> Or. SBWPKiZM I, s. 131.

1673 – W Gdańsku zm. Jan Reinhold Heldenstein, kasztelan gd., podkomorzy malb. Studiował na uniw. w Lowanium. Był sekretarzem królewskim, jest autorem licznych utworów panegirycznych na cześć królów: Zygmunta III i Władysława IV. Opublikował po łacinie prace z zakresu prawa.
>> Or. SBWPKiZM I, s. 88.

1700 – Wieś Lądek w komorze Jeziorany przekazał bp warm. Andrzej Chryzostom Załuski, jako lenno na prawie magdeburskim, Stefanowi Spinkowi. W 1743 roku toczył się proces apelacyjny wsi Lądek przeciw dziedzicowi o tym samym nazwisku. Mieszkańcy skarżyli się przed bpem, że bardzo źle ich traktuje.
>> Sz. DW, s. 249–250.

1733 – W Warszawie odbyła się Rada Senatu, na której bp warm. Krzysztof Andrzej Jan Szembek zwracał uwagę na niebezpieczeństwo grożące Rplitej ze strony elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma I. Bpa poparli inni senatorowie, podjęto uchwałę zapewniającą nadgranicznym ziemiom, w tym i Warmii, obronę ze strony wojsk koronnych.
>> KMW 1985, s. 22.

1849 – Landrat szczycieński von Fabeck raportował swoim władzom zwierzchnim, że destruktywne oddziaływanie demokratów na bezrolną ludność może spowodować duże szkody dla pruskiej ojczyzny.
>> KMW 1985, s. 278.

1882 – W Warszawie ur. Tadeusz Banachiewicz, wybitny astronom, matematyk, prof. Uniw. Jagiel. Współpracował z Emilią Sukertową-Biedrawiną, był żywo zainteresowany utrzymaniem polskości na Mazurach.
>> Or. SBWMiP, 1963, s. 9.

1886 – W Kościanie ur. Walenty Konieczka, działacz niepodległ. Przebywając na emigracji zarobkowej działał także na Łużycach. W l. 1919–1920 z ramienia Mazurskiego Komitetu był kierownikiem okręgu plebiscytowego w Rynie k. Giżycka.
>> Or. SBWMiP, 1963, s. 141–142.

1915 – Dwa dni szalały gwałtowne walki na ulicach Ełku. W gruzy zostało obrócone śródmieście wraz z kościołem ewangel. Bezpośrednio po odbiciu miasta wśród żołnierzy zjawił się cesarz Wilhelm II.
>> Orł. Il. przew., s. 97.

1940 – Z protokołu posiedzenia Rady Ministrów Rzeczypospolitej /na uchodźstwie/ wiadomo, że w kołach niemieckiej lewicowej emigracji wykazywano pewne zainteresowanie dla oddania Polsce Prus Wschodnich. Także późniejsze prace studyjne wykonane w polskim Biurze Prac Politycznych londyńskiego rządu przewidywały inkorporację Prus Wschod. z wyłączeniem jedynie tych obszarów, które miały wejść w granice Litwy.
>> KMW 1992, s. 318–319.

1945 – W Bartoszycach zarządzono rejestrację ludności niemieckiej. Komendantura Wojenna czyniła przygotowania do wykorzystania siły roboczej do porządkowania zniszczonego miasta.
>> Hryc. Bart., s. 189.

– Wojewoda białostocki zarządza, by wszystkie pojazdy udające się na teren Prus Wschodnich „celem uniknięcia nadużyć” miały zaświadczenia Urzędu Wojewódzkiego. Chodziło o ujednolicenie działań związanych z organizacją polskiej administracji, jak i o przeciwdziałania szabrowi.
>> Woj. Warmia, s. 240.

Kalendarz Historyczny został sporządzony przez Bronisława Sałudę